آیا میتوانید صورتتان را برای نیم ساعت لمس نکنید؟ بیشتر افراد پیش از آنکه به این پرسش پاسخ روشنی بدهند احساس خارش در صورت میکنند. آیا لمس کردن صورت یک رفتار ارادی است یا میتوانیم آن را کنترل کنیم؟ یافتههای پژوهشی در ایالات متحده و برزیل روی ۲۴۹ نفر نشان داد که هر فردی به طور میانگین ۳/۶ بار در ساعت صورت خود را لمس میکند. یافتهٔ دیگری در استرالیا نشان داد که افراد در دقیقه به طور میانگین ۲ بار صورتشان را لمس میکنند. علت اهمیت این موضوع در شرایط کنونی روشن میشود. اکنون که جهان درگیر ویروس کرونا شده است. به گفتهٔ سازمان بهداشت جهانی یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از دچار شدن به کرونا خودداری از لمس صورت در شرایطی است که بیرون از خانه اجسام را لمس کردهایم. در این نوشته با راهکارهای جلوگیری از لمس صورت آشنا خواهید شد.
چرا لمس صورت خطر بروز کرونا را افزایش میدهد؟
پاسخ به این پرسش بسیار آسان است. مردم به طور خواسته و ناخواسته در طول روز اجسام گوناگونی را لمس میکنند. دستگیرهٔ درها، کلیدها، نردهها و … ممکن است آلوده باشند. در نتیجه با لمس این اجسام ممکن است دستهای فرد دچار آلودگی شود. چارلز گربا استاد میکروبیولوژی و علوم زیستمحیطی در دانشگاه آریزونا میگوید: «هر بار که سطحی را لمس میکنیم ۳۰ تا ۵۰٪ از باکتریها و ویروسهای روی آن به دست ما منتقل میشوند». به همین خاطر است که سازمان بهداشت جهانی از مردم خواستند که از تماس دستهای شسته نشده با چشم، دهان و بینی خودداری شود.
راهکارهای جلوگیری از لمس کردن صورت
۱- نشانههای دیداری و یادآوری کننده داشته باشید
هدف این است که راهی برای انجام رفتارها به صورت آگاهانهتر پیدا کنیم. در اینجا هدف ما این است که از لمس صورتمان تا جایی که ممکن است خودداری کنیم. زمانی که هدفی داشته باشیم اما یادآوری انجام نشود به مرور آن را فراموش خواهیم کرد. برای نمونه میتوانیم روی موبایلمان یک هشدار تنظیم کنیم که هر ساعت چند بار به ما پیامی را نشان دهد و بگوید: «صورتت را لمس نکن». یادداشتهای کوچک در بخشهای گوناگون خانه نیز میتواند یادآوری خوبی برای ما باشد. من برای کاهش لمس صورت روی رایانهٔ شخصی، گوشهٔ آینه و درون اتوموبیلم برچسب رنگی کوچکی چسباندم و در آن به خودم یادآوری کردم که نباید صورتم را لمس کنم. پس از چند روز در آن مکانها لمس کردن صورتم به طور چشمگیری کاهش پیدا کرد. میتوانید این یادداشت را در هر مکان یا روی هر چیزی که با آن بیشتر سر و کار دارید بنویسید. یادآوری میتواند عادتهای ناکارآمد ما را به طور چشمگیری کنترل کند.
پیشنهاد میکنم بخوانید: آشنایی با فوبیای کرونا و دیگر اختلالات روانی مرتبط با کورونا
۲- با پارچه یا روسری دهان و بینی را بپوشانید
افراد سالم نیاز به استفاده از ماسک ندارند. اما پوشاندن صورت با چیزی شبیه ماسک میتواند به ما کمک کند تا متوجه شویم که به طور میانگین چند بار در ساعت بینی و دهانمان را لمس میکنیم. دکتر کلی هاردینگ، استادیار روانپزشکی بالینی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک میگوید: «پوشاندن صورت با ماسک یا پارچه به شما یادآوری میکند که صورتتان را لمس نکنید». مزیت پوشاندن صورت با ماسک یا پارچه این است که نه تنها دهان و بینی بلکه دیگر بخشهای صورت را هم میپوشاند. این روش نه تنها در بیرون از خانه کارآمد است؛ بلکه با انجام آن در خانه هم میتوانید لمس نکردن صورت را تمرین کنید.
۳- دستکش بپوشید یا سرانگشتان را چسب نواری بزنید
هنگامی که در خانه هستید دستکشی نه چندان نرم دستتان کنید یا سرانگشتانتان را با چسب نواری یا چسب زخم بپوشانید. در این شرایط میتوانید لمس ناخودآگاه صورتتان را متوجه شوید. این کار به این دلیل انجام میشود که ما در بیشتر موارد متوجه لمس ناخودآگاه صورتمان نیستیم. اما هنگامی که لمس صورت احساس متفاوتی در ما پدید بیاورد از آن آگاه میشویم و میتوانیم کنترلش کنیم.
۴- دستهایتان را مشغول نگه دارید
سربازان در میدان صبحگاه برای مدت حداقل نیم ساعت بدون حرکت میایستند و اگر هنگام سخنرانی فرمانده صورتشان را لمس کنند تنبیه میشوند. آنها برای جلوگیری از لمس صورت یک دست را به اسلحه و دست دیگرشان را کنار دوخت شلوارشان مشت میکنند. این تکنیک برای کاهش لمس صورت بسیار کارآمد است. میتوانید دستهایتان را به هم گره کنید یا روی شلوارتان بگذارید یا دست به سینه بنشینید. تکرار این رفتارها لمس صورت را به طور چشمگیر کاهش میدهد.
۵- بخش دیگری از بدنتان را لمس کنید
هنگامی که احساس خارش یا اجبار برای لمس صورت داشتید این حس را به نقطهای دیگر از بدنتان منتقل کنید. برای نمونه فرض کنید زانویتان میخارد و شروع به خاراندن زانویتان کنید. همچنین میتوانید کف دستهایتان را به هم بمالید. این رفتار میل به لمس صورت را کاهش میدهد.
لمس کردن صورت یک عادت طبیعی در انسان است. اما این عادت طبیعی در شرایطی که ویروسی کشنده مانند کرونا در جهان همهگیر شده است میتواند جان ما را به خطر بیاندازد. با راهکارهای سادهای که گفته شد میتوانید کنترل بیشتری روی این عادت داشته باشید. ما در گروه آقای روانشناس آمادهٔ مشاوره رو رواندرمانی کسانی که از اضطراب و فوبیای کرونا رنج میبرند هستیم. با ما گفتوگو کنید.
