با شیوع ویروس کرونا و تاکید شدید بر فاصله اجتماعی، بدون شک تعطیل شدن مدارس و دانشگاه‌ها و شیوهٔ جدیدی که برای تحصیل انتخاب شد همهٔ ما را نگران و سردرگم کرد. برخی از افراد هم از درس انصراف داده‌اند تا هنگامی که دوباره بتوانند به طور حضوری درس بخوانند. من در این نوشته به بررسی مزایا و معایب آموزش آنلاین می‌پردازم تا برای شما انتخاب را راحت‌تر کنم.
مزایای تحصیل از راه دور یا آنلاین چیست؟
۱- صرفه‌جویی در وقت
با تحصیل آنلاین شما می‌توانید در کنار درس خواندن با خیال راحت سر کار هم بروید. قطعاً تحصیل آنلاین برای کسانی که می‌خواهند درآمدی هم داشته باشند یک نعمت است. زیرا شما هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانید کلاس‌های درس را دوباره ببینید یا جزوه بنویسید، درس بخوانید و از این بابت نگران چیزی نباشید. دیگر خبری از ایستادن برای سرویس یا مترو و یا حتی ایستادن در صف صبحگاهی نیست! خودتان هستید و یک رایانه .
۲- صرفه‌جویی در هزینه و داشتن پس‌انداز
اگر فرزندی دارید که به مدرسه می‌رود یا دانشجو است. می‌دانید که هزینهٔ خوراکی‌ها یا خوابگاه و سرویس دانش‌آموزان مقدار زیادی از حقوق ماهیانهٔ شما را به خود اختصاص می‌دهد. با آموزش آنلاین از سرویس یا زنگ تفریح و خوراکی خبری نیست و شما می‌توانید مقدار بیشتری پول پس انداز کنید.
۳- کاهش اضطراب
با تحصیل آنلاین شرم تا اندازه‌ای کاهش پیدا می‌کند. برای بسیاری از افراد دشوار است که معلم از آن‌ها در مقابل دیگران سوال بپرسد. در این حالت افراد دچار حالت شرم یا اضطراب می‌شوند. با آموزش از راه دور این احساس شرم دیگر وجود نخواهد داشت. به علاوه این‌که شما فیلم و صدای آموزگار را دارید تا هر کجا را متوجه نشدید دوباره گوش دهید، پس شاید اصلا نیازی به سوال پرسیدن هم نباشد. هنگامی که در محیط امن خانه در حال پاسخگویی به سوال معلم باشید احساس آرامش بیشتری نسبت به کلاس درس خواهید داشت.
۴- تحصیل در هر کجا و شرایط
در آموزش آنلاین مهم نیست که کجا و در چه شرایطی قرار دارید. می‌توانید در باغ خود یا در محل کارتان سر کلاس حاضر شوید و دیگر لازم نیست تمام برنامه‌های خود را به خاطر کلاس حضوری کنسل کنید. به لطف یادگیری آنلاین می‌توانید هر کجا که هستید درس بخوانید.
۵- اعتبار بالای علمی
اگر چند دهه‌ٔ پیش دربارهٔ آموزش از راه دور سخن می‌گفتیم، اعتبارسنجی و پذیرش مدارک آن یک دغدغهٔ مهم به شمار می‌رفت. اما امروزه آموزش از راه دور اعتباری برابر با تحصیل به صورت حضوری دارد؛ و بسیاری از دانشگاه‌های تراز اول جهان دوره‌های تحصیلی آنلاین را نیز پوشش می‌دهند.
معایب تحصیل از راه دور یا آنلاین چیست؟
۱- حواس‌پرتی زیاد
برخی از افراد برای یادگیری نیاز به قرار گرفتن در محیط آموزشی دارند. زیرا جو موجود در یک کلاس حضوری تمرکز و انگیزهٔ آن‌ها را برای درس خواندن افزایش می‌دهد. بدون وجود هم‌کلاسی‌هایی که مدام از شما درباره درس سوال بپرسند و بدون وجود تعامل بین آموزگار و دانش آموز، احتمال حواس‌پرتی شدیداً بالا می‌رود. پس اگر شما از افرادی هستید که نمی‌توانند خوب تمرکز کنند، آموزش آنلاین اصلا برایتان مناسب نیست.
۲- هزینه‌های جانبی
درست است که آموزش از راه دور از هزینه برای رفت و آمد، خوابگاه و … جلوگیری می‌کند اما هزینه‌هایی مثل هزینهٔ برق یا اینترنت جزء مواردی است که جایگزین موارد قبلی می‌شوند. ما معمولاً به این هزینه‌ها توجه چندانی نمی‌کنیم اما اگربخواهیم دوره‌های آموزش از راه دور را سپری کنیم هزینه‌هایمان به طور چشمگیر افزایش می‌یابد.
۳- چالش‌های کلاس آنلاین
هرگونه قطعی در اینترنت یا بروز مشکل در سخت‌افزار و نرم‌افزار کلاس شما می‌تواند باعث شود کلاس درس به کلی تعطیل و غیر قابل دسترس شود. به ویژه اگر شما کسی باشید که زیاد از فناوری سر در نمی‌آورد؛ از این رو ممکن است این مشکلات سبب شود شما استرس بگیرید یا احساس فوق‌العاده بدی داشته باشید که از بقیه جا بمانید.
۴- تعامل ضعیف
اگر در کلاس آنلاین حرفی برای گفتن داشته باشید خیلی از اوقات به دلیل کار نکردن میکروفون یا اجازه ندادن استاد نمی‌توانید حرفتان را بیان کنید و دستتان به جایی هم بند نیست. این موارد می‌توانند زمینه‌ساز دلزدگی آموزشی شوند.
۵- ضعف بینایی
چالش بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان در کلاس آنلاین خستگی زیاد چشم‌ها به دلیل خیره شدن به مانتیور است که البته همین موضوع روی کیفیت یادگیری اثر فوق العاده بدی دارد.
۶- احساس انزوا
دانش آموزان می‌توانند از قرار داشتن در جمع همسالان خود چیزهای زیادی بیاموزند. با این حال، در یک کلاس آنلاین، حداقل تعاملات فیزیکی بین دانش آموزان و معلمان وجود دارد. این می‌تواند منجر به احساس انزوا برای دانشجویان و دانش آموزان شود. در این شرایط، ضروری است که مدرسه امکان برقراری ارتباط بین دانش آموزان، همسالان و معلمان را فراهم کند. این می‌تواند شامل پیام‌های آنلاین، ایمیل‌ها و کنفرانس ویدئویی باشد که امکان تعامل رو در رو را فراهم می‌کند و احساس انزوا را کاهش می‌دهد.
۷- مدیریت ضعیف و مهارت پایین معلم
برخی از معلمان و استادان در زمینهٔ آموزش آنلاین مهارت پایینی دارند. آموزش از طریق اینترنت و به صورت آنلاین نیازمند آگاهی‌های خاصی در این زمینه است. زیرا شرایط با کلاس حضوری بسیار متفاوت است، نبود این آموزش‌ها برای معلمان سبب پایین آمدن یادگیری مخاطبان می‌شود.
۸- کاهش انگیزه و رقابت
گاهی اوقات نمی‌توانید یک کالج واقعی را با یک کالج مجازی در رایانه جایگزین کنید. در این‌جا شما تنها هستید و کسی برای رقابت ندارید پس تمایل ندارید که بهترین باشید، هم‌چنین شما دیگر آنقدر جدیت به خرج نمی‌دهید که کنفرانس خوبی را در حضور استاد و با انگیزه ارائه دهید. ( البته اگر اصلا کنفرانسی باشد!).
۹- مناسب نبودن برای افراد خاص
آموزش آنلاین برای همهٔ افراد مناسب و مفید نیست. افراد با نیازها و شرایط خاص از این نوع آموزش هیچ سودی نخواهند برد. حتی انگیزهٔ درس خواندن و یادگیری را هم از دست خواهند داد. کودکان یا بزرگسالان مبتلا به سندرم داون، ADHD، اوتیسم و … نیاز به کلاس‌های حضوری دارند تا یادگیری در آنان اثرگذار باشد.
فارغ از ناراحتی‌های فراوان، آموزش از راه دور برای دانشجویانی که می‌خواهند در ادامه تحصیل از راحتی و انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار باشند؛ گزینه‌های یادگیری بیشتری را فراهم می‌کند که البته به قیمت انزوا و تنهایی تمام می‌شود. با تمام این‌ها در حال حاضر با شروع اپیدمی ویروس کرونا چاره‌ای جز آموزش آنلاین نیست، به هر حال این روزها انزوا و قرنطینه موضوعاتی ناآشنا برای ما نیست.