اختلال وسواس یا OCD, اختلالات روان‌شناختی

اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

اختلال مو کندن یا Hair Pulling Disorder یکی دیگر از اختلال‌های وسواسی اجباری است که در هر سنی ممکن است فرد به آن دچار شود. کندن مو، کشیدن مو، خوردن مو یا بیرون آوردن مو از دید افرادی که به این اختلال روانی دچار نیستند رنج‌آور است. خوب است بدانید کسانی که به اختلال مو کندن دچار هستند این کار را انجام می‌دهند تا از وسواس و فکرهای آزاردهنده جلوگیری کنند یا آن‌ها را کاهش دهند.

افراد مبتلا به این اختلال یک میل اجباری (Compulsive) برای کندن مو در خودشان حس می‌کنند. آن‌ها به اندازه‌ای موهایشان را می‌کنند که بخشی از سرشان کم‌مو یا کچل شود. این کم مو شدن یا کچلی نیز رنج، ناراحتی و فشار روانی را برای این افراد به دنبال دارد. کسانی که دچار اختلال مو کندن هستند در زندگی روزمره، عملکرد اجتماعی و شغلی دچار مشکل اساسی می‌شوند.

اختلال مو کندن در نوزادان نیز دیده شده است اما معمولا در سال‌های نخست رشد از بین می‌رود. آغاز اختلال مو کندن در بیش‌تر موارد هم‌زمان با بلوغ یا پس از آن است. اختلال مو کندن تریکوتیلومانیا نیز نامیده می‌شود که واژه‌ای یونانی است. تریکو (مو)، تیل (کشیدن)، مانیا (دیوانگی، جنون). تریکوتیلومانیا بیش‌تر با دیگر اختلالات روانی به ویژه اختلال افسردگی عمده و اختلال پوست کندن، همایندی و Comorbidity دارد.

نشانه‌ها و معیارهای DSM 5 برای اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

A: فرد همیشه موهای خود را می‌کند تا جایی که بخشی از سر او بدون مو یا کچل می‌شود.

‌‌‌B: فرد بارها و بارها برای کاهش یا جلوگیری از کندن مو تلاش کرده است ولی با شکست رو‌به‌رو شده است.

C: مو کندن به نابسامانی شدید و رنج شخصی در عملکرد اجتماعی، شغلی و دیگر جنبه‌های مهم زندگی فرد بیانجامد.

D: مو کندن با یک بیماری پزشکی عمومی توجیه شدنی نباشد. برای نمونه این کندن مو نباید به خاطر نوعی بیماری پوستی باشد.

E: مو کندن با اختلال روانی دیگری توجیه‌پذیر نباشد. برای نمونه کندن مو به دلیل اختلال بادی دیسمورفیک نباشد.

نکته مهم: تشخیص اختلال روانی به عهده‌ی روان‌شناس است.

اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

شیوع و بروز اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

به گزارش DSM 5 نرخ شیوع اختلال مو کندن در نوجوانان و بزرگسالان ۱ تا ۲ درصد است. این اختلال در زنان بیش از مردان بروز می‌کند (۱ به ۱۰ است). در کودکانی که دچار اختلال مو کندن هستند تفاوت چندانی میان دخترها و پسرها دیده نمی‌شود.

اختلال مو کندن به یک یا دو جا محدود می‌شود ولی ممکن است چندین جای بدن را شامل شود. در بیش‌تر موارد فرد موی سر خود را می‌کند. فراوانی‌های کندن مو در این اختلال به ترتیب عبارتند از: کندن ابرو، کندن مژه، صورت، دست و پاها، موهای آلت، زیر بغل، ریش و سینه. کودکان بیش‌تر موی سر خود را می‌کنند. افرادی که دچار این اختلال روانی هستند هر بار یک مو را می‌کنند و این فرآیند ممکن است در هر دوره برای چند ساعت دنباله داشته باشد. ممکن است مو کندن برای مدتی متوقف شود در این مدت فرد میل شدید یا هوس به کندن مو را برای چند روز، هفته یا ماه احساس نمی‌کند.

برخی از افرادی که دچار اختلال مو کندن هستند مشکل خود را انکار و پنهان می‌کنند. آن‌ها کلاه می‌گذارند روسری می‌بندند کلاه گیس می‌گذارند. لباس‌های آستین بلند می‌پوشند. موی سرشان را به گونه‌ای آرایش می‌کنند و شانه می‌زنند که بخش‌ها کم مو دیده نشود. مژه‌ی مصنوعی می‌گذارند یا ابروهای خود را با مداد کشیدن و تتو پر می‌کنند.

علل اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

اضطراب، افسردگی و اختلال وسواسی اجباری در کسانی که دچار اختلال مو کندن هستند دیده می‌شود. کندن مو با اختلال PTSD نیز همایندی دارد و استرس نیز می‌تواند عامل برخی از موارد مو کندن باشد. برخی از روان‌شناسان بر این باورند که کندن مو  مانند یک تقویت کننده‌ی مثبت کار می‌کند. به ویژه به این دلیل که فرد پس از تجربه‌ی یک تنش و فشار روانی با کندن موی خود احساس آرامش می‌کند. روان‌شناسانی که رویکرد نوروکوگنیتیو دارند اختلال مو کندن را گونه‌ای از اختلال عادتی یا Habit Disorder می‌دانند. آن‌ها می‌گویند که گره‌های پایه (عقده‌های قاعده‌ای) در پدید آمدن عادت‌ها، و لب‌های پیشانی در سرکوب یا بازداری چنین عاداتی نقش دارند.

درمان اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

روان درمانی اختلال مو کندن

شیوه‌ی روان درمانی اختلال مو کندن به سن بستگی دارد. در کودکان مدرسه‌ای ممکن است این اختلال با ادامه‌ی رشد برطرف شود. در نوجوانان و جوانان آگاهی دادن به فرد و خانواده‌ درباره‌ی این اختلال روانی بسیار مهم است. بهترین شیوه‌ی درمان اختلال مو کندن، آموزش معکوس سازی عادت (HRT: Habit Reversal Training) است. در این شیوه‌ی روان‌درمانی، روان‌شناس به فرد یاد می‌دهد تا میل شدید به مو کندن را بشناسد و این میل را به چیز دیگری معطوف کند. روان درمانی شناختی رفتاری یا CBT، بیوفیدبک، هیپنوتیزم، درمان رفتاری و نیز روانکاوی نیز می‌توانند از شدت فراوانی سمپتوم‌ها بکاهند و این اختلال را درمان کنند.

دارو درمانی اختلال مو کندن

دارو درمانی می تواند اختلال مو کندن را کنترل کند اما نمی تواند آن را به طور کامل درمان کند. درمان با کلوپیرامین (آنافرانیل)، داروهای تری سایکلیک (سه حلقه‌ای) نشانه داده است که می‌تواند سودمند باشد. فلوکستین (پروزاک) و دیگر SSRI ها نیز تا اندازه‌ای سودمند هستند اما عوارض جانبی نیز به همراه دارند.

author-avatar

About سوشیانت زوارزاده

من سوشیانت زوارزاده، آقای روان‌شناس، روانکاو و وب سایکولوژیست هستم.

62 thoughts on “اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

  1. تریکوتیلومانیا گفت:

    با سلام ما با کسایی که این مشکل رو دارن گروه تشکیل دادیم کسایی که علاقه به حضور در گروه تریکوتیلومانیا دارن تلگرام پیام بدن
    ایدی تلگرامی @delta112hash

    1. امید گفت:

      سلام من از 12 سالگی شروع به کندین مژه کردم الان نصف مژه هام خالیه با دوستام نمیتونم حرف بزنم دیگه لطفا به جز روش روان شناس یه روش دیگه هم بگید خانوادم هم فکر میکنن از قصد اینکار رو میکنم و من از این وضع خسته شدم لطفا یه راه حل بگید

  2. mr. ss گفت:

    سلام خدمت عزیزانی که این مشکلو دارن من خودم این مشکلو داشتم به حدود چهل سایت مراجعه کردم تقریبا هیچ کدوم راه حلی نگفته بودن اما خودم بعضی راه ها رو امتحان کردم نتیجه داد دلم نیومد به شما هم نگم
    اگه مو سرتونو میکنین سرتونو با روغن های که واسه مو هم مفیدن مثه روغن زیتون یا روغن فندق چرب کنید روزانه به اینه نگاه کنید و به موهاتون دست بزنید اما اونا رو نکنید تا مو واستون عادی بشه . بخودتون مدام بگین این موها متعلق به زیبایی منه و هرگز اونا رو نمیکنم. هفته ای یه بار به سایتایی که عوارض کندن مو رو گفته سر بزنین. ناخن هاتون سعی کنین یکم بلند باشه اینطوری مو کندن سخت تره. اگه حواستون نبود یه تار مو کندید اشکال نداره نگید دیگه نتونستم ترک کنم به مرور زمان انشاالله کم میشه. به نوک انگشتتون عطر بزنین تا نزدیک سر و صورتتون شدید بفهمین.از دستکش استفاده کنید اگه هم مثه من مو ریش یا صورتتون رو مییکنین بخ صورتتون کرم مفید یا ضد جوش مثه هیدروکورتیزون یا پماد ا و د بزنین تا چرب باشه صورتتون و نتونین مو بکنین درضمن عجله نداشته باشین به کمک خدا کم کم از بین میره

  3. الی گفت:

    من یکم از موهامو کندم.ده سال پیش.چرا دیگه در نیومدن؟ راهی هست که باز در بیان؟

    1. گاهی کندن مو به اندازه‌ای انجام میشه که دیگه مو در نمیاد باید با پزشک متخصص پوست و مو گفت‌و‌گو کنید

    2. مهی گفت:

      وقتی روغن میزنین نیم ساعت بعدش حتما برین حمام چون اگه نرین پوست سرتون چربه و مو راحتتر کنده میشه :/ ناخن های من اگه بلند باشن بیشتر میکنم-_-

  4. هانیه گفت:

    جدید ترین درمان اختلال کندن مو چیه

  5. Mahshid گفت:

    می تونید با خودتون بگید،این موهارو،حالا موی هرجای بدن ک هست،بگید خدا ب من امانت داده،پس نباید بهشون آسیب بزنم چون روز قیامت باید جواب گو باشم.دوم اینکه ب خودتون بگید:چرا باید موهامو بکنم؟اگه بکنم هم ک چیزی عوض نمیشه!و سوم دو تا نامه بنویسید،یکی نامه ب خدا،برای عذر خواهی از خدا بخاطر اینکه ب نعمت هایی ک بهتون امانت داده آسیب زدید،و نامه دیگه نامه ب خودتون و اعضای بدنتونه،ک باید توی اون نامه از بدنتون معذرت بخواین و ازش دلجویی کنین و قول بدین ک دیگه اون کار رو تکرار نمی کنین.

    1. اختلال مو کندن یک اختلال روان‌شناختی به شمار میاد و گفتن این جمله‌ها به خود بدون گذراندن فرآیند روان‌درمانی سودمند نخواهد بود

  6. ف.ی گفت:

    من مژه هامو و ابروهامو میکنم ۸ ساله از نظر اجتماعی طرد شدم نگاه بقیه عذابم میده اینکه ازم توضیح میخوان چیشده منم همش دروغ باید بگم مسخرم میکنن…خسته شدم خانوادم فکر میکنن من از عمد اینکارو میکنم سرزنشم میکنن….خصوصا اینکه هم سن و سالهام همه یا ازدواج کردن و … یعنی میشه کاملا و بدون برگشت بیماری خوب شد

    1. اختلال مو کندن نسبت به دیگر اختلالات وسواسی درمان دشوارتری داره و زمان طولانی‌تری نیاز داره اما درمان‌پذیره

  7. سارا گفت:

    سلام.من موهامو تا حدی میکشم گاهی وقتا که فکرم مشغوله ،ایا کامل این اختلال رفع میشه یا بعد از چند سال باز برمیگرده

    1. هر رفتاری احتمال بازگشت داره

  8. سهراب گفت:

    سلام
    من ۲۰ سالمه تو این مرض دچارم بیشتر شبها این کارو میکنم حتی بعضی موقع در عالم خواب بدون اختیار ابروهامو میکنم و مزمزه اش میکنم بعد از دهنم بیرون پرتش میکنم راه درمان اساسی این بیماری چیست لطفاً کمکم کنید

    1. توضیحات دربارهٔ درمان داده شد. برای درمان پیش روان‌شناس برین

  9. Hamed گفت:

    آقا من از 7 8 سالگی دچارشم نصف سرم رفته تازگیا سندروم پای بیقرارشدیدم گرفتم کلن تباهم!

    1. حتما دوره‌های روان‌درمانی رو به کمک روان‌شناس بگذرونید

  10. سمانه گفت:

    سلام من ۸ سالی میشه ک دچار کندن ابرو مژمم خیلی ناراحت میشم حتی روانشناسم رفتم خوب نشدم بدترم شدم ناخونامم گرفتم باز میکنم هر کاری بگید کردم انگار دست مال خودم نیس هر روز بدتر و زشت تر میشم ? مژه مصنوعی میذارم ولی ابروهام چی؟؟اونو چیکارش کنم واقعا خسته شدممممممممممم دلم مرگ میخووووواد اخه تا کی تا کی تاکی…….

    1. گروه ما آمادهٔ کمک به شماست با ما تماس بگیرید

      1. Samira گفت:

        من دختر خالم این مشکلو داره..من خیلی دوسش دارم ..عاشق زیبایییشم ..خیلی خوشگله ماشالله …ولی یک ساله شرو کرده ب کندن موهای دست و مژه و الانم ابروشو میکنه… 13سالشه … نمیخام روش بمونه… قیافش خیلی زشت شده?من میگم این مشکل بخاطر انگشتای دستش بوجود اومده کم کم …آخه یه دستش مادرزادی چهارتا انگشتش ناقصه و فقط یه بند داره … باهاش حرف ک میزنم میگه لذت میبرم از کارم … اروم میشم … ی مدت ی ریملی بود برای رشد مو …خیلی تاثیر گذاشت و درومد مژه هاش…
        بارم میکنه ولی …
        چیکار کنیم ما الان?موندیم واقعا ..چون ن با صحبت ن با دعوا و ن با هیچیه دیگ حل نمیشه…

        1. برای درمان باید پیش روان‌شناس برده بشن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *