فواید بغل کردن از نظر جسمانی و روانی چیست؟

بغل کردن رفتاری خوشایند است که از همان آغاز زندگی آن را تجربه می‌کنیم. انسان‌ها در آغوش گرفتن هم‌دیگر احساساتی مانند امنیت، همدلی، دوستی و عشق را تجربه می‌نمایند. آغوش مادر یکی از نیازهای نخستین است که باید برآورده شود. ما نمی‌توانیم نیروی شگفت‌انگیز آغوش را انکار نماییم. آیا می‌دانید که بغل کردن برای سلامتی انسان مفید است؟ در این نوشته می‌خواهم شما را با فواید بغل کردن از نظر روانی و جسمانی آشنا کنم.

فواید جسمانی و روانی بغل کردن

هنگامی که دیگران را بغل می‌کنید چه احساسی دارید؟ احساسی که تجربه می‌کنید حاصل نوع ارتباط شما با طرف مقابل یا موقعیتی است که در آن این رفتار صورت گرفته است. به بیان دیگر دو مورد شخص و موقعیت در بغل کردن نقش دارند. در آغوش گرفتن هر کسی می‌تواند نوع خاصی از احساس را در ما پدید آورد و اثری متفاوت داشته باشد. برای نمونه بغل کردن دوست صمیمی احساسی متفاوت از آغوش مادر را برای ما پدید می‌آورد. از سوی دیگر موقعیت‌ها نیز مهم هستند. فوتبالیست‌ها در یک بازی فوتبال پس از گل زدن به تیم حریف هم‌دیگر را به نشانهٔ شادمانی از موفقیت در آغوش می‌گیرند. اما این حس با در آغوش گرفتن دوستی که یکی از عزیزانش را از دست داده متفاوت است. ما در این حالت می‌خواهیم احساس همدلی و تسکین را برای دوستمان فراهم کنیم. پس موقعیت‌ها و اشخاص نقش مهمی روی اثر در آغوش گرفتن دارند. اکنون ببینیم از نظر علمی مزایای بغل کردن چیست؟

1. تنظیم هورمون‌ها

هنگامی که دیگران را بغل می‌کنیم احساس خوشایندی در ما رخ می‌دهد. این احساس خوشایند فقط جنبهٔ روانی ندارد بلکه زمینه‌های جسمانی را نیز دربرمی‌گیرد. در آغوش گرفتن دیگران باعث ترشح هورمون اکسی‌توسین (Oxytocin) می‌شود. اکسی توسین را با نام هورمون عشق نیز می‌شناسند. هورمون اکسی‌توسین به طور طبیعی در بدن وجود دارد و در غدهٔ  به صورت طبیعی در هیپوتالاموس تولید و سپس در هیپوفیز پسین ترشح می‌شود. این هورمون نقش مهمی در احساسات عاشقانه، نیازهای جنسی، زایمان و مراحل پس از زایش نوزاد دارد. احساسات میان مادر و نوزاد تحت تأثیر همین هورمون است. احساس دلبستگی، عشق و اعتماد پیامدهای اجتماعی این هورمون است که به خاطر ترشح آن در مرکزهای لذت مغز رخ می‌دهد.^[1] 

در آغوش گرفتن باعث کاهش سطح کورتیزول نیز می‌شود. کورتیزول که با نام هورمون استرس نیز شناخته می‌شود از غدد فوق کلیوی ترشح می‌گردد و نقش مهمی در تنظیم فشار خون، آرامش و عملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند. ‌همچنین شواهد علمی نشان داده است که سطح سروتونین نیز در هنگام در آغوش گرفتن دیگران بالاتر می‌آید که باعث ایجاد احساس شادمانی و آرامش می‌شود.

2. کاهش استرس، اضطراب و فشارهای روانی

هر کدام از ما در طول شبانه‌روز با چالش‌های گوناگونی در زندگیمان روبرو می‌شویم. ممکن است در محل کارمان روز سختی را سپری کنیم. یا از یک اتفاق ناگوار که ممکن است در آینده‌ای نزدیک پیش بیاید نگران باشیم. چنین مواردی می‌تواند استرس، اضطراب و فشار روانی زیادی را برای ما به همراه داشته باشد. یکی از رفتارهای سودمندی که هزاران سال است انسان‌ها در این موقعیت‌ها انجام می‌دهند بغل کردن یک‌دیگر است. بغل کردن احساس حمایت، امنیت و آسایش را برای انسان به ارمغان می‌آورد. پژوهش‌های انجام شده در این مورد نشان داده است که لمس جسمانی باعث کاهش فشار روانی و پریشانی می‌شود. در یکی از این پژوهش‌ها که روی 20 زوج انجام گرفت به مردان شوک‌های الکترونیکی ناخوشایند داده شد در حالی که زنان بازوی شریک زندگیشان را نگه داشته بودند. پژوهشگران دریافتند که در این شرایط بخش‌هایی از مغز زنان که به استرس مرتبط است فعالیت کمتری نشان می‌دهد.^[2] واکنش‌های مغزی و ترشح هورمون‌هایی مانند اکسی توسین و کاهش ترشح هورمون کورتیزول عوامل موثری در کاهش استرس هستند که با در آغوش گرفتن ممکن می‌شود. 

3. بهبود خواب

ما برای انجام فعالیت‌های روزانه و حفظ سلامت جسمانی و روانی به خواب کافی نیازمند هستیم. یکی از مشکلاتی که به عنوان نشانهٔ اختلال روانی مورد توجه روان‌شناسان قرار می‌گیرد اختلال در خواب است. پس مسئلهٔ خواب راحت را باید جدی بگیریم. پیشنهاد می‌کنم که قرص‌های خواب‌آور را به خاطر عوارضشان رها کنید و از شمردن گوسفندان چشم‌پوشی نمایید چون یافته‌های پژوهشگران نشان داده است که بغل کردن می‌تواند به بهبود خواب کمک کند. اما چگونه؟ باز هم باید به ترشح هورمون اکسی توسین اشاره کنم. این هورمون به طور مستقیم روی خواب اثرگذار نیست اما با کاهش اضطراب به بهبود خواب می‌انجامد. پس اگر پیش از خوابیدن از یک آغوش امن بهره‌مند باشید انتظار می‌رود راحت‌تر بخوابید و کم‌تر کابوس ببینید.

4. تقویت سیستم ایمنی بدن

اگر سیستم ایمنی بدن ما تقویت شود کم‌تر دچار بیماری می‌شویم. شگفت‌زده نشوید چون می‌خواهم با دلیل به شما بگویم که در آغوش گرفتن سیستم ایمنی بدنتان را به طور معناداری تقویت می‌کند. همین بغل کردن ساده می‌تواند باعث کاهش التهاب شود. ^[3] شلدون کوهن و همکارانش در گروه روان‌شناسی دانشگاه کارنگی ملون پیتسبورگ پژوهشی انجام دادند که نشان داد؛ کسانی که بیش‌تر در آغوش گرفته می‌شوند کم‌تر مریض می‌شوند و در هنگام بیماری نیز زودتر بهبود می‌یابند.^[4] پس اگر می‌خواهید از بدنتان در برابر ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا محافظت کنید عزیزانتان را در آغوش بگیرید. این مورد به ویژه برای کسانی که هنگام بیماری دچار پریشانی و ناراحتی ذهنی نیز می‌شوند بسیار سودمند است.

5. تسکین دردهای جسمانی

در آغوش گرفتن می‌تواند مانند یک مسکن یا آرام‌بخش در بدنتان عمل کند. این مورد در پژوهشی که روی بیماران دچار سرطان انجام گرفت به اثبات رسید. پژوهشگران بر این باورند که آزادسازی اکسی توسین به مسدودسازی سیگنال‌های درد کمک می‌کند. در این آزمایش مشخص شد کسانی که بغل کردن و ماساژ را دریافت کردند نسبت به دیگر بیماران کم‌تر به استفاده از داروهای مسکن نیاز داشتند.^[5] 

6. سلامت قلب و تنظیم فشار خون

همان‌گونه که می‌دانید فشار خون در نتیجهٔ بیماری‌های جسمانی و تنش‌های روانی بالا می‌رود. تا این‌جا دانستیم که بغل کردن علاوه بر آرامش ذهنی می‌تواند ایمنی بدن را در برابر بیماری بالا ببرد. افزون بر این در آغوش گرفتن به دلیل پایین آوردن سطح کورتیزول به تنظیم فشار خون نیز کمک می‌کند^[6] و سلامت قلب و عروق را به همراه دارد. پژوهش دیگری در دانشگاه کارولینای شمالی نیز این مورد را به اثبات رساند. در این آزمایش 59 زن در یک گفت‌وگوی دوستانه دربارهٔ شریک زندگیشان شرکت کردند و در پایان برخی از آن‌ها جلسه را با در آغوش گرفتن پارتنر خود به پایان رساندند. یافته‌های این آزمایش نشان داد این زنان نسبت به گروه دیگر در طول بخش‌های استرس‌زای آزمایش، فشار خون پایین‌تری داشتند.^{[7] [8]}

7. کاهش افسردگی و بهبود خلق

تمایل به تنهایی و دوری از دیگران نشانه‌های بارز افسردگی هستند. هر چه افراد بیش‌تر از جامعه و دوستانشان فاصله می‌گیرند، شدت افسردگیشان افزایش می‌یابد. بهره‌مندی از آغوش کسانی که دوستشان داریم می‌تواند در کاهش افسردگی و بهبود خلق ما موثر باشد. یک خانهٔ سالمندان در شهر نیویورک برنامه‌ای به نام «در آغوش گرفتن تو» را اجرا کردند. این برنامه به اثبات رساند که افراد سالخورده پس از آغاز این برنامه کم‌تر احساس افسردگی داشتند و می‌توانستند راحت‌تر بخوابند.

8. شادکامی را افزایش می‌دهد

در آغوش گرفتن کسانی که دوستشان داریم باعث می‌شود که احساس سرخوشی و شادکامی در ما پدید آید. در پدید آمدن این احساس عوامل روان‌شناختی و بیولوژیکی نقش دارند. همان‌گونه که می‌دانید شادکامی حالتی عاطفی است که با شادی، رضایت و خوب بودن توصیف می‌شود. این بدیهی است که ما با در آغوش گرفتن کسانی که دوستشان داریم چنین احساسی داشته باشیم.

9. بهبود روابط میان‌فردی و عاشقانه

زوج‌هایی که بیش‌تر هم‌دیگر را در آغوش می‌گیرند روابط میان‌فردی بهتری دارند و کم‌تر دچار کشمکش و دعوا می‌شوند. این مورد می‌تواند به دلایل بیولوژیکی مانند ترشح اکسی توسین و دیگر هورمون‌های موثر و نیز دلایل روان‌شناختی مانند احساس حمایت عاطفی، امنیت، همدلی و مواردی از این دست باشد. بهبود روابط میان‌فردی فقط میان زوج‌ها رخ نمی‌دهد هنگامی که شما دوستانتان را در آغوش می‌گیرید احساسات مثبت خود را با آن‌ها به اشتراک می‌گذارید که باعث عمیق‌تر شدن روابط دوستانه می‌گردد. 

10. عملکرد بهتر تیمی و افزایش هماهنگی

هنگامی که یک تیم فوتبال موفق می‌شود به حریفش گل بزند بازیکنان به نشانهٔ شادی یک‌دیگر را در آغوش می‌گیرند. اما این احساس علاوه بر انتقال احساس شادی مشترک باعث می‌شود عملکرد تیم نیز بهبود یابد. در طول سال 2009-2008 بازیکنان بسکتبال NBA مورد ارزیابی قرار گرفتند و مشخص شد که اعتماد بازیکنان و همکاری در تیم‌هایی که نرخ لمس بالاتری داشتند بهتر از دیگر تیم‌ها بوده است.^[9]  

11. به سلامت روان کودکان کمک می‌کند

برخی از پدر و مادران بر این باورند که در آغوش گرفتن کودکان، آن‌ها را بغلی و لوس بار می‌آورد ولی چنین نیست بر پایهٔ دیدگاه روانکاوی در آغوش گرفتن یکی از نیازهای نخستین نوزاد است و ارضای این نیاز باعث لذت می‌شود. اگر از در آغوش گرفتن نوزاد یا کودکتان پرهیز کنید او را بیش‌تر بغلی و لوس خواهید کرد. کودکانی که از آغوش و مهر پدر و مادر دور نگه داشته شوند بیش از دیگران دچار کم‌رویی، بی‌اعتمادی و بدگمانی در بزرگسالی خواهند شد. پس می‌بینیم که در آغوش گرفتن از همان روزهای آغازین زندگی چیزی بسیار ارزشمند است و ارزش خود را تا هنگام مرگ نیز نگه می‌دارد.

اگر دیگران را بغل نکنیم چه می‌شود؟

من فواید بغل کردن از نظر جسمانی و روانی را برای شما گفتم پس در پاسخ به این پرسش باید بگویم اگر دیگران را در آغوش نگیریم از این مزایا محروم می‌شویم. اما این پایان کار نیست. پرهیز از در آغوش گرفتن دیگران می‌تواند زیان‌هایی نیز به همراه داشته باشد از جمله:

• افسردگی
• تنهایی
• فشار روانی
• کاهش کیفیت خواب
• فقدان همدلی
• عدم احساس امنیت
• ضعف در روابط میان‌فردی
• اختلالات شخصیت
• دردهای جسمانی

بغل کردن تلفن همراه؟!

فرض کنید برای مدتی طولانی از کسی که دوستش دارید دور باشید چگونه می‌توانید احساسات خوشایند کنار وی بودن را حفظ و تقویت کنید؟ شاید بغل کردن عکس وی برای شما عجیب به نظر برسد اما این یکی از قدیمی‌ترین روش‌هایی بود که پیش از پیدایش اینترنت وجود داشت. به لطف اینترنت امروز می‌توانید با دوستانتان در هر کجای جهان که باشند ارتباط تصویری برقرار کنید اما در گذشته این مورد امکان‌پذیر نبود. در پژوهشی جالب از افراد خواسته شد که یک عروسک شبه انسانی که تلفنی درون آن وجود داشت در آغوش بگیرند و با استفاده از این دستگاه با شریک زندگیشان صحبت کنند. در این مطالعه اثبات شد که این رفتار باعث افزایش سطح هورمون عشق می‌شود.  پس اگر از عشقتان دور هستید پیشنهاد می‌کنم گاهی عکس وی را در گوشی خود باز کنید و پس از دیدنش آن را در آغوش بگیرید!

در آغوش گرفتن حیوانات نیز اثرگذار است

حیوانات خانگی مانند سگ و گربه احساس دلبستگی عمیقی به انسان‌ها دارند. در آغوش گرفتن حیوانات خانگی علاوه بر پدید آوردن احساس مثبت در شما، حیوانات را نیز سرخوش و خشنود می‌کند. پس اگر می‌‌خواهید ارتباط صمیمانه‌تری با گربه یا سگ خود داشته باشید لمس فیزیکی او را جدی بگیرید.

خودت را بغل کنید تا معجزه را ببینید

شاید به نظرتان مسخره باشد اما بغل کردن خودتان هم معجزه می‌کند! با بغل کردن خودتان می‌توانید احساس درد، اضطراب و ناامنی را کاهش دهید. زمانی که خودتان را بغل می‌کنید همان واکنش‌های بیولوژیکی در بدنتان رخ می‌دهد که شخص دیگری شما را بغل کند. 

چه قدر باید دیگران را بغل کنیم؟

حقیقت این است که میزان خاصی برای بغل شدن یا در آغوش گرفتن دیگران وجود ندارد این یک نیاز و احساس روانی است که در هر کسی وجود دارد اما پژوهش‌ها نشان داده است که هر چه بیش‌تر دیگران را در آغوش بگیریم احساس بهتری خواهیم داشت. ویرجینیا ساتیر نویسنده و روان‌درمانگر سرشناس آمریکایی در این مورد نظر جالبی دارد.

ما برای زنده ماندن به 4 بار در آغوش گرفته شدن نیازمندیم. برای این‌که از ما مراقبت شود به 8 بار و برای رشد باید 12 بار آغوش را تجربه نماییم.

ویرجینا ساتیر

روز جهانی بغل کردن

اگر در توییتر، فیس‌بوک و یا اینستاگرام گشتی زده باشید برچسب #NationalHugDay را دیده‌اید. 21 ژانویه برابر با 1 بهمن به عنوان روز جهانی بغل شناخته می‌شود. روز در آغوش گرفتن شاید چیز ساده‌ای به چشم بیاید و تنها نمایانگر احساس باشد ولی از دیدگاه روان‌شناسی بغل کردن و در آغوش گرفتن فرآیند بسیار برجسته و ارزشمندی است. اگر بزرگسال باشید با شنیدن واژهٔ در آغوش گرفتن، یاد زن و مردی می‌افتید که هم‌دیگر را در آغوش گرفته‌اند و هم‌دیگر را دوست دارند. بیایید کمی به پیش‌تر برگردیم. نخستین آغوشی که هر آدمی در آن جای می‌گیرد آغوش مادر است. پس نخستین کنش و تعامل هر نوزادی با دیگران برای نخستین بار با در آغوش گرفته شدن انجام می‌شود.

سخنی از آقای روان‌شناس

من در این نوشته چندین دلیل علمی و اثبات شده دربارهٔ اهمیت بغل کردن را توضیح دادم. اما آیا عشق و محبت نیاز به دلیل دارد؟ نه. پس اگر امروز کسی را در آغوش نگرفته‌اید شتاب کنید. پدر، مادر، همسر و فرزندانتان به آغوش شما نیازمندند. این کار را نه تنها برای آن‌ها بلکه برای خودتان انجام دهید.

پرسش و پاسخ (FAQ)