اختلال پایکا یا Pica چیست؟

خوردن همیشه به معنای تلاش برای رفع گرسنگی و سیر شدن نیست. شاید کسانی را دیده باشید که گچ دیوار، پلاستیک، خاک و… می‌خورند. آن‌ها این کار را به خاطر دسترسی نداشتن به غذا انجام نمی‌دهند و این نشانه‌ی یک اختلال روانی است. که به آن پایکا می‌گوییم. در این نوشته شما را با این اختلال روانی آشنا خواهم کرد.

آشنایی با اختلال پایکا – Pica

اختلال پایکا (Pica) یکی از شاخه‌های اختلالات خورد و خوراک است و کسانی به آن دچار می‌شوند که مواد غیرخوراکی و غیرغذایی می‌خورند. نام پایکا از واژه‌ی لاتین Picus گرفته شده است و به نوعی پرنده اشاره دارد که هر چیزی را می‌خورد. کسانی که دچار اختلال پایکا هستند چیزهای غیرخوراکی مانند: کاغذ، پارچه، خاک، پلاستیک، گچ، زغال، سنگ، مدفوع حیوانات یا انسان و هر چیزی که بتوانند در دهانشان بگذارند را می‌خورند! این رفتار باید حداقل یک ماه طول کشیده باشد تا فرد را دچار اختلال پایکا بدانیم.

نشانه‌ها و معیارهای DSM 5 برای اختلال پایکا – Pica

در کتاب DSM 5 نشانه‌ها و معیارهای شناسایی پایکا یاد شده است. برای این‌که کسی را دچار پایکا بدانیم باید هر ۳ معیار در فرد وجود داشته باشد.

A: حداقل یک ماه فرد به طور همیشگی موادر غیرغذایی یا بدون ارزش غذایی را می‌خورد.

B: خوردن مواد غیرغذایی و غیرزقابل هضم با مرحله‌ی رشدی فرد همخوانی و مطابقت ندارد.

C: اگر این رفتار درون یک اختلال روانی دیگر (مانند معلولیت ذهنی در اختلال رشد ذهنی، اختلال طیف اتیسم و اسکیزوفرنی) یا یک وضعیت پزشکی مانند بارداری روی دهد، باید به اندازه‌ی کافی شدید و خطرناک باشد تا پزشکان و روان‌شناسان به بررسی آن بپردازند.

درمان اختلال پایکا – Pica

درمان اختلال پایکا در دو بخش دارو درمانی و روان‌درمانی انجام می‌شود و ترکیب هر دو روش درمانی در کنار هم درمان پایکا را تکمیل و اثربخش می‌کنند.

دارو درمانی اختلال پایکا – Pica

داروهای ضدافسردگی مانند فلوکسیتین (پروزاک) و SSRI ها می‌توانند از شدت اختلال پایکا بکاهند. آمفتامین‌ها نیز ممکن است در کوتاه مدت اثربخش باشند اما مصرف آن‌ها در دراز مدت سفارش نمی‌شود.

روان درمانی اختلال پایکا – Pica

بهترین روش‌ برای روان‌درمانی پایکا، درمان شناختی- رفتاری یا CBT است. رویکرد رفتاری و شیوه‌ی درمانی روانکاوی نیز دیگر روش‌هایی هستند که می‌توانند به درمان فرد بیانجامند. در کودکان، بازی‌درمانی یکی از موثرترین و سریع‌ترین راهکارهای درمان اختلال پایکا به شمار می‌آید.