اختلال نشخوار یا Rumination Disorder

جاندارانی مانند گاو، بز، گوسفند و … ساختار شگفت‌انگیزی در سیستم گوارش دارند که به آن نشخوار گفته می‌شود. نشخوار به معنی بازگرداندن غذای خورده شده به دهان و جویدن دوباره برای هضم بهتر است. این ویژگی به این چهارپایان کمک می‌کند تا به سرعت چرا کرده و در زمان استراحت به جویدن و هضم دوباره‌ی غذایی که خورده‌اند بپردازند. اما ساختار معده‌ی انسان چنین نیست و ما از نشخوارکنندگان نیستیم. ولی یک اختلال روانی در برخی از انسان‌ها بروز پیدا می‌کند که با نام اختلال نشخوار شناخته می‌شود. کسانی که دچار این اختلال هستند غذایشان را دوباره از معده به دهان می‌آورند و پس از جویدن دوباره قورت می‌دهند. در این نوشته شما را با این اختلال خورد و خوراک آشنا خواهم کرد.

آشنایی با اختلال نشخوار یا Rumination Disorder

اختلال نشخوار (Rumination Disorder) که با نام سندرم نشخوار (Rumination syndrome) یا Merycism نیز شناخته می‌شود؛ یکی از شاخه‌های اختلال خورد و خوراک است. کسانی که دچار اختلال نشخوار می‌شوند غذای خورده شده را از معده به دهان می‌آورند و دوباره می‌جوند سپس قورت می‌دهند. گاهی نیز به جای قورت دادن دوباره، آن را تف می‌کنند. این برگرداندن غذا از معده به دهان گاهی چند بار انجام می‌گیرد و دوباره جویده می‌شود. بالا آوردن غذا از معده به دهان (Regurgitation) با تهوع، استفراغ یا بیماری جسمانی دیگری همراه نیست. این اختلال روانی شیوع چندانی ندارد و بیش‌تر در مردان دیده می‌شود. اختلال نشخوار در میان کسانی که دچار معلولیت ذهنی هستند نیز شایع است و نرخ شیوع به آن با افزایش شدت معلولیت ذهنی افزایش می‌یابد.

اختلال نشخوار می‌تواند به از دست دادن وزن، سوء تغذیه و مرگ بیانجامد. به دلیل بازگرداندن غذا از معده به دهان، کسانی که دچار اختلال نشخوار هستند از بوی بد دهان، پوسیدگی دندان، خشک شدن دهان و لب، معده درد، مشکلات تنفسی و کاهش وزن رنج می‌برند. اختلال نشخوار می‌تواند با تاخیر رشدی فراگیر (Pervasive Developmental Delay)، ناتوانی رشدی (Developmental Disability)، یا دیگر مشکلات روان‌شناختی مرتبط باشد. نکته‌ی مهمی که باید به یاد داشته باشیم این است که فرد در هر سنی که باشد باید حداقل یک ماه این رفتار را انجام دهد تا او را دچار اختلال نشخوار بدانیم.

نشانه‌ها و معیارهای DSM 5 برای اختلال نشخوار یا Rumination Disorder

در کتاب DSM 5 چهار معیار برای اختلال نشخوار یاد شده است و کسی که دچار این ۴ گزینه باشد را دچار اختلال نشخوار می‌دانیم.

A: فرد حداقل یک ماه پیاپی، غذا را از معده به دهان می‌آورد و آن را دوباره می‌جود و سپس قورت می‌دهد یا به بیرون تف می‌کند.

B: نشخوار پیاپی را نمی‌توان به دلیل یک بیماری معده‌ای-روده‌ای یا یک بیماری پزشکی دیگر دانست.

C: این رفتار تنها به هنگام دچار شدن فرد به آنورکسیا نروزا، بولیمیا نروزا،اختلال بینج ایتینگ یا اختلال ARFID رخ نمی‌دهد.

D: اگر سمپتوم‌ها درون یک اختلال روانی دیگر مانند معلولیت ذهنی (اختلال رشد ذهنی) ، یا یک اختلال عصبی–شدی دیگر رخ دهند باید به اندازه‌ی کافی شدید باشند تا نیاز به بررسی و درمان از سوی پزشک و روان‌شناس باشد.

درمان اختلال نشخوار یا Rumination Disorder

برای اختلال نشخوار دارو درمانی کاربردی ندارد. پس برای درمان اختلال نشخوار از راهکارهای روان‌درمانی بهره می‌گیریم. رفتار درمانی و درمان شناختی- رفتاری، برای درمان این اختلال روانی کاربرد دارند. با آموزش و تغییر در رفتار می‌توانیم این اختلال روانی را برای همیشه درمان کنیم.

ما در گروه آقای روان‌شناس آماده‌ی راهنمایی و کمک به کسانی که از اختلال نشخوار رنج می‌برند هستیم.