بد غذایی کودکان یکی از چالش‌هایی است که برخی از پدر و مادران با آن دست به گریبانند. کودکان به دلایل گوناگونی از غذا خوردن خودداری می‌کنند. شاید از رنگ، مزه یا بوی غذا خوششان نیاید. شاید تنها برخی از خوراکی‌ها را دوست داشته باشند. برای نمونه ممکن است کودک از مزه‌ی سیر خوشش نیاید و از خوردن غذاهایی که سیر در آن به کار رفته خودداری کند که این یک موضوع طبیعی است. اما اگر کودک به طور غیرطبیعی از خوردن غذاهای گوناگون پرهیز کند و بیمار شود باید نگران شرایط او شویم. در چنین شرایطی این احتمال وجود دارد که کودک دچار اختلال اجتناب از غذا خوردن شده باشد. در ان نوشته ما را با دلیل بد غذایی کودکان و اختلال AFRID آشنا می‌کنم.
بد غذایی کودکان؛ اختلال اجتناب/ محدودیت غذا – Avoidant Restrictive Food Intake Disorder
اختلال بد غذایی کودکان، اختلال اجتناب/ محدودیت خوردن یا AFRID یکی از شاخه‌های اختلال خورد و خوراک در DSM 5 است که در کودکان بروز پیدا می‌کند و ممکن است تا بزرگسالی هم دنباله داشته باشد. این اختلال روانی در DSM IV با نام اختلال غذایی خورد و خوراک در نوزادان و خردسالان نامیده می‌شد. کسی که دچار این اختلال است از خوردن غذا پرهیز می‌کند و یا حجم غذایی که می‌خورد را به اندازه‌ای کاهش می‌دهد که نیازهای جسمانیش برطرف نمی‌شود. به همین خاطر وزن این افراد به شدت کاهش می‌یابد و انرژی خود را از دست می‌دهند.
دلایل بد غذایی کودکان چیست؟ چرا کودکان هر غذایی را نمی‌خورند؟
بد غذایی و اجتناب از خوردن غذا می‌تواند نشانه‌ی این باشد که کودک سلیقه‌ی خاصی در غذا خوردن دارد که این طبیعی است اما اگر کودک در خوردن غذاها بیش از اندازه سخت‌گیری کند؛ و از خوردن غذاهای گوناگون خودداری کند نشانه‌ی اختلال ARFID است و باید برای درمان، مورد توجه پزشک و روان‌شناس قرار گیرد. گاهی کودکان تنها به این خاطر از غذا خوردن پرهیز می‌کنند تا به خواسته‌هایشان دست پیدا کنند و خواسته‌های غیرمنطقیشان از سوی خانواده پذیرفته شود. بر پایه‌ی دیدگاه روانکاوی، کودک این کار را به دلیل نیرومند بودن نهاد در ساختار شخصیتش انجام می‌دهد. در چنین شرایطی کودک از غذا نخوردن به عنوان دستاویزی برای کنترل پدر و مادرش بهره می‌گیرد.
یکی دیگر از دلایل غذا نخوردن کودکان یا بد غذایی، کشمکش والدین با بچه‌ها بر سر غذا خوردن است. اجبار کردن کودکان به خوردن غذا هنگامی که گرسنه نیستند یا خوراندن بیش از اندازه به آنان، می‌تواند زمینه‌ساز بروز این اختلال شود. غفلت از کودک، کودک‌آزاری و دچار شدن والدین به اختلالات روانی (مانند افسردگی، استرس و اضطراب) نیز می‌تواند به بد غذایی کودک بیانجامد کودک در این شرایط از خوردن غذا خودداری می‌کند تا با این راه اعتراضش را به والدین به خاطر وضعیتی که در آن است نشان دهد.
کودکانی که دچار اختلال اجتناب/ محدودیت غذایی می‌شوند را می‌توانیم در 3 گروه جای دهیم:
1- کودکانی که ذاتاً به خوردن غذا اهمیت نمی‌دهند.
2- کودکانی که به خاطرمشکل حسی، غذای خود را محدود می‌کنند چون برخی از مواد خوراکی برای آن‌ه جذاب و اشتها آور نیستند.
3- کودکانی که به خاطر یک تجربه‌ی ناخوشایند غذا نمی‌خورند. شاید یک بار به هنگام قورت دادن نزدیک بوده که خفه شوند.
در هر یک از این سه گروه، پیامدهای رفتار کودک بسیار فراتر و شدیدتر از رفتار کودکان بد غذا و ایرادگیر است.
نشانه‌ها و معیارهای DSM 5 برای اختلال اجتناب/ محدودیت غذا یا Avoidant Restrictive Food Intake Disorder
A: مختل شدن خورد یا خوراک (مانند میل نداشتن ظاهری به خوردن یا غذا؛ خودداری از خوردن به خاطر ویژگی‌های حسی غذا مانند رنگ، بو و مزه؛ نگرانی درباره‌ی پیامدهای منفی خوردن) که با برطرف نشدن نیازهای بدن به مواد مغذی و یا انرژی یه طور همیشگی نشان داده می‌شود و با یک یا چند مورد از موارد زیر نمایان می‌شود:
1- کاهش چشمگیر وزن(افزایش نیافتن وزن یا رشد ناکافی در کودکان)
2- سوء تغذیه چشمگیر
3- وابستگی به تغذیه روده‌ای (وریدی) یا خوردن مکمل‌های غذایی
4- اختلال شدید در عملکرد روانی – اجتماعی
B: این اختلال را نمی‌توان با کمبود غذای قابل مصرف یا آداب رسوم و فرهنگی – اجتماعی که خوردن برخی غذاها را نفی می‌کنند نسبت داد.
C: این رفتار تنهابه هنگام دچار شدن فرد به آنورکسیا نروزا یا بولیما نروزا رخ نمی دهد و شواهد نشان نمی‌دهند که در نحوه‌ی تجربه‌ی فرد از وزن یا شکل بدنش اختلالی پدید آمده باشد.
D: اختلال غذایی را نمی‌توان به بیماری پزشکی همزمان نسبت داد . یا یک اختلال روانی دیگر نمی‌تواند توضیح بهتری برای آن باشد هنگامی که این اختلال غذایی به همراه یک بیماری پزشکی دیگر یا یک اختلال روانی دیگر رخ می‌دهد شدتش بیش‌تر از آن چیزی است که معمولاً در آن عارضه‌ی پزشکی یا اختلال روانی دیده می‌شود؛ و پزشکان یا روان‌شناسان باید آن را به طور جداگانه مورد توجه قرار دهند.
درمان اختلال اجتناب / محدودیت غذا یا ARFID
روان‌درمانی راهکار مناسب درمان این اختلال روانی است. برای درمان بد غذایی کودکان و اختلال ARFID می‌توانیم از بازی‌درمانی، درمان شناختی – رفتاری و رفتار درمانی بهره بگیریم. برای این کار باید از روان‌شناس کودک کمک گرفت. برای کاهش بد غذایی کودک پیشنهاد می‌کنم که از بازی و شعر برای خوراندن غذا کمک بگیرید اما کودک را اجبار به خوردن غذا نکنید. اجبار کردن به خوردن غذا کودک را بیش‌تر به اجتناب از خوردن می‌کشاند. ما در گروه آقای روان‌شناس آماده‌ی کمک به خانواده‌هایی هستیم که کودکشان دچار اختلال ARFID هستند.
سلام لطفا من رو راهنمایی کنید من یه پسر دو ساله دارم از وقتی به دنیا اومده بد غذا هس اون هشت ماهه و با وزن دو ونیم کیلو و با زایمان سخت بدنیا اومد چون سینه خودم رو کم می خورد دکترش گفت با سرنگ یا قاشق بهش شیر بده تا یک سالگی این کارو کردم ولی بعدا دیگه باسرنگ نخورد و فقط سینه خودم رو می خورد ولی کم و غذا هم نمی خورد بعدا شروع کرد به غذا خوردن ولی خیلی کم می خوره و الان که دوسالش هس هفت و نیم کیلو هس من خیلی دکتر بردمش ولی وزنش جلو نمی یاد چون خیلی کم می خوره لطفا کمکم کنید
در این مورد باید از متخصص کودکان کمک بگیرید
سلام وقت بخیر
دخترم ۴ سال و نیمه هس و مشکل کم خونی ارثی هم داره
از دو سالگی به بعد از خوردن غذا ها اجتناب کرد طوریکه الان فقط و فقط جوجه کباب و سیب زمینی و ماکارونی نودالیت بدون محتویات میخوره به هیچ عنوان میوه نمیخوره اصلا
فقط تازگی ها آب پرتقال میخوره بدون میوه
اصلا تمایلی به تست کردن هیچ نوع غذا و میوه ای نداره
حتی از بوی غذاها هم بدش میاد و با حرکاتی نشون میده که اذیت میشه
فقط میخواستم راه درمان و چاره رو برای ما بفرمایید
اگر با روان‌درمانی یا دارو درمانی درست میشه زودتر اقدام کنیم
آیا کلا راه درمانی هست یا تا آخر همین طور می مونه
ممنون میشم راهنمایی کنید
سپاسگزارم
درود این مشکلات قابل حل هستند برای درمان حتما فرزند دلبندتون رو پیش روان‌شناس کودک ببرید
سلام من یه دختر سه سال ونیم دارم که از میوه ها فقط خیار می خوره حتی اگر بوی میوه ای بهش بخوره عق می زنه و بدش میاد.زیر یک سال که بود حساسیت و رفلکس داشت ولی الان خوب شده ولی ظاهرا این در ناخودآگاهش رفته .چه کار ی ما می تونیم انجام بدیم؟
داستان و نقاشی میوه هم با هم انجام دادیم.
در این زمینه هم نیاز به بررسی فیزیولوژیکی و هم روان‌شناختیست. حتما پیش متخصص کودک برده بشه و اگر دلایل فیزیولوژیکی در بررسی وجود نداشت، کودک پیش روان‌شناس کودک برده بشه