صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست و چگونه درمان میشود؟

میسوفونیا چیست؟ هماکنون که این نوشته را میخوانید، صداهای گوناگونی به گوشتان میرسد. شاید در حال گوش کردن به یک آهنگ باشید. شاید صدای درختان هنگامی که باد میان شاخههایشان میوزد را بشنوید. حتی تیکتاک ساعت نیز شنیده میشود. برخی از صداها برای ما خوشایند هستند و از شنیدن برخی از صداها بیزاریم. حتی فکر کردن به صدای کشیده شدن ناخنها روی تخته سیاه ما را کلافه میکند. اما همه از شنیدن صدای غذا خوردن، تایپ کردن و … بیش از اندازه کلافه نمیشوند. این صداها برای برخی از افراد بیش از اندازه آزاردهنده است. این میتواند نشانهٔ میسوفونیا یا صدابیزاری در فرد باشد. در این نوشته شما را با میسوفونیا و روشهای درمان آن آشنا خواهم کرد.
صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست؟
صدا بیزاری (Hatred of sound) یا میسوفونیا (Misophonia) یک اختلال عصبی است. کسانی که دچار این اختلال هستند از شنیدن برخی از صداها دچار حالت نفرت یا کلافگی میشوند. این صداها میتوانند آرام یا بلند باشند. کسانی که دچار صدابیزاری هستند واکنش رفتاری شدید به صداها نشان میدهند. این واکنشها میتواند شامل کلافگی، پرخاشگری، فرار از موقعیت و صدا، گریه کردن و… باشد. میسوفونیا یک بیماری شنوایی یا اختلال روانی طبقهبندی نشده است و نباید با فونوفوبیا (ترس از صدا) اشتباه گرفته شود. از سوی دیگر شیوع این اختلال در جهان بسیار پایین و نادر است.
علت صدابیزاری یا میسوفونیا چیست؟
علت دقیق پدید آمدن میسوفونیا هنوز روشن نیست. اما یافتهها نشان داده است که عوامل ژنتیکی، محیطی و روانشناختی و سبک زندگی ناسالم در بروز و شدت یافتن این اختلال اثرگذار هستند. صدا بیزاری ناشی از وجود مشکل در گوش نیست. برخی از پژوهشگران بر این باورند که این مشکل میتواند ناشی از کژکاریهای مغزی باشد اما هنوز اثبات علمی در این مورد انجام نشده است. میسوفونیا میتواند بدون اختلالات روانی دیگر یا همراه آنان بروز پیدا کند. صدابیزاری میتواند با اختلالات اضطرابی، اختلال وسواسی اجباری، استرس و … همراه شود. صدابیزاری میتواند زندگی فرد را در زمینههای گوناگون فردی، خانوادگی، شغلی، اجتماعی و … دار نابسامانی کند و برای فرد رنج و پریشانی به همراه داشته باشد.
نشانههای میسوفونیا یا صدا بیزاری چیست؟
متأسفانه به خاطر یافتههای علمی اندک، معیارهای تشخیصی روشنی برای این صدا بیزاری وجود ندارد. برای همین است که در DSM 5 و ICD 10 از آن به عنوان یک اختلال روانشناختی یا شنوایی یاد نشده است. اما نشانههای آن برای ما روشن است. مهمترین نشانهٔ میسوفونیا واکنش شدید افراد به شنیدن صداهایی است که شاید برای دیگران عادی باشد یا چندان آزاردهنده نباشد. به عبارت دیگر افرادی که دچار میسوفونیا هستند به صداها واکنشی نامتناسب نشان میدهند. این افراد ممکن است حتی به صدای نفس کشیدن دیگران هم واکنش نشان دهند و بگویند این صدا آزارشان میدهد. نکتهٔ مهم این است که در میسوفونیا بلند یا آهسته بودن صدا مهم نیست. افراد نسب به برخی از صداها واکنش بیزاری دارند.
واکنش افرادی که دچار میسوفونیا هستند به صداها چیست؟
کسانی که دچار میسوفونیا هستند واکنشهای گوناگونی به صداهای آزاردهنده نشان میدهند برخی از این واکنشها در زیر یاد شده است:
- اضطراب
- ناراحتی
- میل به فرار
- پرخاشگری
- نفرت و بیزاری
- و…
درمان میسوفونیا یا صدا بیزاری
صدابیزاری نیاز به دارودرمانی ندارد. این اختلال با روشهای ترکیبی درمان میشود. کمک گرفتن از ابزارهای خاص مانند سمعک و روشهای رواندرمانی برای درمان کسانی که دچار میسوفونیا هستند به کار برده میشود.
درمان صدا بیزاری با ابزارهای شنوایی
مهمترین روش درمانی در این مورد دورهٔ درمان و بازآموزی صدای وزوز داخل گوش (Tinnitus Retraining Therapy یا TRT) است. این روش کمک میکند تا تابآوری افراد در هنگام شنیدن صدای آزاردهنده افزایش یابد. به کمک سمعکها و دیگر ابزارهای شنوایی برای فرد صدای نویز سفید پخش میشود. همچنین در این روش میتوانند از پخش صداهای آرامشبخش مانند صداهای موجود در طبیعت به عنوان جایگزین صداهای آزاردهنده استفاده کنند. این روش یکی از موثرترین روشهای درمان صدا بیزاری است.
رواندرمانی میسوفونیا یا صدا بیزاری
روشهای گوناگون رواندرمانی برای میسوفونیا کاربرد دارد. مهمترین روشهای درمانی این اختلال هیپنوتیزمدرمانی و رفتاردرمانی شناختی (CBT) است. همچنین روش نوروفیدبک نیز میتواند به عنوان یک روش جانبی برای درمان فرد به کار برده شود. مدیتیشن نیز یکی از روشهای رفتاری است که روانشناسان به کسانی که دچار صدا بیزاری هستند سفارش میکنند. مدیتیشن نه تنها به آرامش ذهن کمک میکند بلکه میتواند به افراد در توجه انتخابی کمک کند. این مورد به افزایش تحمل بیماران در هنگام شنیدن صداهای آزار دهنده کمک میکند. همانگونه که گفتم سبک زندگی ناسالم نیز میتواند زمینهساز بروز یا افزایش شدت صدابیزاری شود. برای تغییر سبک زندگی و تغییر رفتارهای ناکارآمد میتوانید از روانشناس کمک بگیرید. همچنین کوچینگ میتواند در تغییر سبک زندگی بسیار سودمند باشد.
ما در گروه آقای روانشناس آمادهٔ مشاوره و درمان کسانی که از صدابیزاری رنج میبرند هستیم. با ما گفتوگو کنید.
من از بچگی همیشه از سفره فراری بودم.. همیشه تنها غذا خوردم.. جالبه خانواده ام هم تا تونستن باهام لج کردن تا عادت کنم… همه عمرم عذاب کشیدم…واقعا درک کردنش سخته
کاش راه حلی داشته باشه
من درکت میکنم?
عزیزم من درکت میکنم ،منم خیلی ساله فقط تو مهمونیا تونستم کنار خانواده غذا بخورم .
حالا که میدونیم بیماریه مشترکه از خدا بخوایم که صدای موسیقی قلبمونو اینقدر زیاد کنه که هیچ صدایی به گوشمون نیاد جز اون
منم مثل توام ?خیلی سخته
سلام
من نسبت ب صدای مادرم خیلی حساسم و ب شدت پرخاشگر میشم و بهم میریزم حتی گاهی باعث میشه گریه کنم آیا این موضوع هم جزو این اختلال محسوب میشه یا خیر؟
نه این مشکل در روابط میانفردیه
من دقیقا همین حسو نسبت ب صدای غذا خوردن بابام دارم وقتی کنارم غذا میخوره احساس میکنم دارم دیوونه میشم و صدا خیلی بلند توی سرم میپیچه انگار یکی داره مغزمو میجوه و بعضی وقت ها بی اراده اشکم میریزه خیلی بده هیچکس هم درک نمیکنه ک این احساس من دست خودم نیست ولی شما میتونید یکم اروم تر غذا بخورید ?
منم ب خدا میگم ای کاش کر بودم…??به صداهای ملچ ملوچ کردن…ونخ دندون کردن.مسواک زدن.نفس کشیدن….وقتی برای غذا خوردن قاشق و چنگال بهم میزنن…هورت کشیدن چایی یا آب میوه..گردونَن آب یا چای داخل دهان….صدای خش خش چیپس یا نون خشک…قیژ قیژ لثه های پدر و مادر بزرگم هنگام خوردن….گاهی وقتا به این فکر میکنم چرا من اینجوری و نکنه خوب بشم میشینم تو اتاق گریه میکنم …هیچ وقت هم سرسفره نمیشینم مخصوصا روی حرکات و رفتار پدرم خیلی حساسم برای همین هم همیشه ازدستش فراریم اصن وقتی سمت یخچال میره یا چای میریزه غم عالم میریزه تو دلم ??وقتی کسی میخواد چیزی بخوره یا شب میخوان نخ دندان کنن توی اتاق میرم و آهنگ رو روی صد میزارم تا صدایی رو نشنوم??
الان دقیقا منم تو همین شرایطم
واقعا خسته شدم کاش درکم میکردن
ولی خوب برا اینکه حرصمو در بیارن این صداهارو تکرار میکنن میگن ناراحتی گوشاتو بگیر
زندگی واسم جهنم شده ??
سلام من به بعضی از صدا ها مثل نحوه تلفظ کردن بعضی حروف که توسط مادرم ادا میشه اونم به صورت مداوم حساسم .به صدای غذاخوردن و…. این باعث پرخاشگریم شده هم خودم ناراحت میشم هم اطرافیان اینم جز این بیماری حساب میشه؟
نه این به معنی میسوفونیا نیست
سلام من فکر میکردم فقط من توی کره ی زمین همچین مشکلی دارم
منم به صدای غذا خوردن بابام،هورت کشیدن،شاید باورتون نشه به صدای نماز خوندن خانوادم عصبی میشم بچه که بودم به صدای درس خوندن خواهرم که زیر لب پچ پچ میکرد ولی هیچ چیزی تو دنیا اندازه ی آدامس جویدن مامانم منو اذیت نمیکنه ولی اونم لج میکنه همش آدامس میخوره منم هر جا که آدامس میبینم میندازم آشغالی که نکنه بره برداره ??پیش کل فامیلم میگه که من به چه چیزهای حساسم همه منو اذیت میکنن
ولی خوب خدارو شکر الان ازدواج کردم و با همسرم مشکلی ندارم ولی وقتی میرم خونه ی مامانم باز عصبی میشم و سعی میکنم زود بیام خونمون
تشکر از معلومات تان !
من کاملن غرق شدیم بخاطر این نوع صدا ها
اما یک چیز مرا امید وار میسازد که در بعضی اوقات اصلن این صدا ها بالایم اثر نمیکند این به این معنی است که ممکن در همین روز چیزی خورده یا نوشیده باشم که این صدا ها بالایم اثر نکرد
یا زمانی خیلی خوش باشم این صدا بالایم اثر نمیکند
مطمئنا فرار از چنین صدا ها شدت این اختلال را بیشتر میکند .
یا اگر باور و طرز فکر خوده در مقابل این صدا ها تغیر بدهیم هم اثر گذار است مثلن مشابهت دهیم به بهترین نوع صدای که دوست داریم
یا هنگام شنیدن چنین صدا ها نباید خاموش بود و ذهن ما را متوجه آن صدا بسازیم در ای حالت باید با آن شخص مصروف گفتگو باشیم خیلی خوب خواهد بود.
در بعضی حالات نوشیدن نیم گیلاس آب سرد هم چاره ساز ای مسله میشود.
یا بعضی جملات مثبت را با خود اینگونه تکرار کنیم که ” در من این صدا ها هیچ اثری ندارد و من برش توجه ندارم ” با این نوع جملات ذهن ما تغیر مسیر میدهد در قسمت جذب چنین صدا ها .
کمبود ویتامین در وجود میتواند هم با عث تحرک بیشتر این اختلال شود .
یکی گفت و وقتی سرت گرم باشد یا موادی که گرمایش بیشتر داشته باشد خورده باشی این اختلال افزایش پیدا میکند در ای حالت باید از مواد سرد که سر و مغز را سرد نگهدارد خورد .
بله دوست عزیز سرد مزاجی روی اعصاب تاثیر می گذاره و مشکل فقط این نیست مواردی که شما گفتید رو من سالهای سال روش کار کردم جواب نمیده
من کاملا درکت می کنم منم دقیقا همین طورم صدای هورت کشیدن و ملچ ملچ و اروغ زدن و صدا صاف کردن منو خیلی آزار می ده و پدرم هم دقیقا همین کارا رو زیاد انجام می ده با اینکه می دونه اذیت میشم ولی گاهی هم برای عصبانی کردن من بیشتر این صداها رو تولید می کنه خونه برام جهنم شده دیگه نمی تونم تحمل کنم نمی دونم چیکار کنم
من تو اینجور مواقع انقدر عصبانی میشم که نمیتونم نفس بکشم همه عضلاتم به شدت منقبض میشه و نمیتونم تحمل کنم و همینجوری اوضام داره بدتر میشه کاش سرطان داشتم ولی اینو داشت
سلام و وقت بخیر
من به صدای هیچکی حساسیت ندارم اما وقتی مادرم تخمه میخوره یا زیر لب یه چیزی میگه خیلی روی اعصابمه
این جز بیماری نمیشه؟
البته من از طرف پدری چند نفر از خانوادم به صورت شدید این بیماری رو دارن
نه
نکته ای قابل تامل است و آن اینکه بر اساس تمدن امروز صدای دهان هنگام خوردن و یا آشامیدن و بوی دهان ، کارهایی خلاف تمدن هستند. (منبع آداب معاشرت دکتر مجد)
چند پرسش پیش می آید. آیا احساس خوب نداشتن در مواجهه با این امور حقی است که از طرف تمدن به ما داده شده؟ آیا این نوع فکر که تمدن نوین به ما القاء کرده بیمار گونه است و تولید بیماری می کند؟
…