اختلال بولیمیا نروزا (Bulimia Nervosa) یا پرخوری عصبی همراه با جلوگیری

شاید شما هم کسانی را دیده باشید که پرخوری می‌کنند و می‌گویند نمی‌توانند از غذا خوردن خودداری کنند اما از چاق شدن هم می‌ترسند. آن‌ها پس از آن‌که حجم بالایی غذا می‌خورند به شدت ورزش می‌کنند. دست به استفراغ کردن می‌زنند یا قرص‌های ملین، ادرار آور، ونوستات و … می‌خورند چون می‌ترسند وزنشان افزایش پیدا کند. چنین رفتاری از سوی مدل‌های لباسی که بیش از اندازه لاغر هستند نیز سر می‌زند. این‌ها نشانه‌های اختلال بولیمیا نروزا است. در این نوشته شما را با این اختلال روانی آشنا می‌کنم.

بولیمیا نروزا (Bulimia Nervosa) یا پرخوری عصبی همراه با جلوگیری چیست؟

بولیمیا نروزا (Bulimia Nervosa) یکی از شاخه‌های اختلالات خورد و خوراک است که در آن فرد دچار پرخوری عصبی است و کنترلی بر مقدار غذایی که می‌خورد ندارد و نمی‌تواند از خوردن دست بکشد. از سوی دیگر از افزایش وزن و چاق شدن نیز می‌ترسد و رفتارهای جبرانی (مانند استفراغ، ورزش‌های شدید و سنگین، روزه گرفتن و …) را انجام می‌دهد تا بتواند وزنش را کاهش دهد. واژه‌ی بولیمیا واژه‌ای یونانی (βουλιμία) و به معنی گرسنگی گاو نر (به اندازه‌ی گاو نر گرسنه بودن) است. بولیمیا نروزا بیش‌تر در پایان نوجوانی و سال‌های آغازین بزرگسالی بروز پیدا می‌کند. نسبت بروز این اختلال در زنان به مردان تقریباً ۱ به ۱۰ است. این اختلال بیش‌تر پس از نگرانی‌های شدید درباره‌ی وزن و شکل اندام بروز پیدا می‌کند. به دلیل ناتوانی در کنترل غذا خوردن، کسانی که دچار این اختلال روانی می‌شوند خود را سرزنش می‌کنند عذاب وجدان دارند اعتماد به نفسشان کاهش پیدا می‌کند و ممکن است دچار استرس، افسردگی، سو مصرف ماده و اختلالات شخصیت شوند. دندان‌های فردی که دچار بولیمیا نروزا است به خاطر استفراغ کردن خراب می‌شود و ناچار است از دندان‌های مصنوعی استفاده کند. هم‌چنین بروز بیماری‌های ریوی و عفونی نیز در این افراد شایع است. چهره‌های آن‌ها پف کرده و به خاطر تلاش برای استفراغ کردن با انگشتان، پنچه‌های دستشان پینه می‌بندد که به آن نشانه‌ی راسل نیز گفته می‌شود. زنانی که دچار بولیمیا هستند از بی‌نظمی در قاعدگی رنج می‌برند.

پرخوری عصبی چیست؟ بولیمیا نروزا یا بینج ایتینگ؟

شاید اصطلاح پرخوری عصبی را از روان‌شناسان، روان‌پزشکان یا پزشکان برای بولیمیا نروزا یا بینج ایتینگ شنیده باشید. اما پرخوری عصبی، برابر پارسی بولیمیا نروزا است یا بینج ایتینگ؟ در هر ۲ اختلال بولیمیا نروزا و بینج ایتینگ، از فرد، پرخوری بیش از اندازه و غیرقابل کنترل سر می‌زند؛ تفاوت بینج ایتینگ و بولیمیا نروزا در این است که فرد هنگامی که دچار بولیمیا نروزا باشد پس از خوردن غیرقابل کنترل غذا برای جلوگیری از چاقی، رفتارهای جبرانی (مانند استفراغ کردن، ورزش‌های شدید و فشرده، روزه گرفتن و…) را انجام می‌دهد اما در بینج ایتینگ فرد رفتارهای جبرانی را انجام نمی‌دهد. ما نمی‌توانیم برای دو اصطلاح علمی، یک نام پارسی را به کار ببریم پس این‌که به اختلال بولیمیا نروزا یا بینج ایتینگ پرخوری عصبی بگوییم نادرست است. برای همین است که برابر پارسی را برای این اختلالات خورد و خوراک به کار نمی‌بریم همان‌گونه که نیاز نیست واژه‌ای پارسی را برای بیماری آرتروز جایگزین کنیم. زیرا در هر ۲ اختلال پرخوری عصبی بروز پیدا می‌کند. پس شما نیز اصطلاح علمی را برای نامیدن این اختلالات به کار ببرید. اما می‌توانیم در توضیح بولیمیا نروزا بگوییم که این اختلال پرخوری عصبی همراه با جلوگیری است و برای بینج ایتینگ بگوییم پرخوری بدون جلوگیری. اگر روان‌شناس، پزشک یا روان‌پزشک هستید از شما درخواست می‌کنم از به کار بردن برابر پارسی برای این ۲ اختلال خودداری کنید تا از سردرگمی درمانجویان جلوگیری کنید.

نشانه‌ها و معیارهای DSM 5 برای بولیمیا نروزا

در کتاب DSM 5 نشانه‌ها و معیارهای بولیمیا نروزا یاد شده است. همان‌گونه که پیش‌تر نیز گفته شد برخی از اختلالات روان‌شناختی نشانه‌های همانند یا نزدیک به هم دارند و افراد عادی تنها با دانستن نشانه‌ها و معیارها نمی‌توانند به خودشان یا دیگران برچسب یک اختلال روانی را بزنند. پس برای جلوگیری از تشخیص نادرست پیش روان‌شناس بروید. روان‌شناس پس از شناسایی و تشخیص می‌تواند فرآیند درمان اختلال روانی را به انجام برساند.

A: اپیزودهای مکرر بینج ایتینگ؛ اپیزود بینج ایتینگ ۲ ویژگی دارد که هر ۲ باید برای معیار A وجود داشته باشد.

۱- فرد در یک دوره‌ی زمانی مستقل (برای نمونه در ۲ ساعت؛ هر ساعتی از شبانه‌روز که باشد) مقدار غذایی که می‌خورد از مقدار غذایی که بیش‌تر افراد در همان دوره‌ی زمانی و در شرایط همسان می‌خورند بسیار بیش‌تر است.

۲- فرد در دوره‌های زمانی پرخوری احساس می‌کند کنترلی بر خوردن ندارد. احساس می‌کند نمی‌تواند مقدار یا نوع غذایی که می‌خورد را کنترل کند یا از خوردن جلوگیری کند.

B: فرد برای جبران پرخوری‌ و جلوگیری از افزایش وزن، همیشه رفتارهای نامناسب جبرانی را انجام می‌دهد برای نمونه خودش را به استفراغ می‌اندازد. از ملین‌ها، ادرارآورها یا دیگر داروها استفاده می‌کند. ورزش‌های فشرده و سنگین انجام می‌دهد. روزه می‌گیرد یا از خوردن خودداری می‌کند.

C: بینج ایتینگ و رفتارهای جبرانی نامناسب به طور میانگین حداقل هفته‌ای یک بار و برای ۳ ماه انجام می‌شود.

D: ارزشی که فرد برای خودش قائل است به طور غیرمنطقی و بیش از اندازه تحت تاثیر شکل بدن و وزن قرار دارد.

E: این اختلال به طور ویژه در اپیزودهای آنورکسیا رخ نمی‌دهد.

اسپسیفایرهای بولیمیا نروزا:

خفیف: به طور میانگین ۱ تا ۳ اپیزود از رفتارهای جبرانی نامناسب در طول هفته.

متوسط: به طور میانگین ۴ تا ۷ اپیزود از رفتارهای جبرانی نامناسب در طول هفته.

شدید: به طور میانگین ۸ تا ۱۳ اپیزود از رفتارهای جبرانی نامناسب در طول هفته.

بیش از اندازه: به طور میانگین ۱۴ اپیزود یا بیش‌تر، از رفتارهای جبرانی نامناسب در طول هفته.

همایندی بولیمیا نروزا با دیگر اختلالات روانی

بولیمیا نروزا می‌تواند با اختلال روانی وسواسی اجباری یا OCD، استرس، افسردگی، اختلال شخصیت و … همایندی یا Comorbidity داشته باشد.

درمان بولیمیا نروزا
بولیمیا نروزا هم به دارو درمانی و هم روان‌درمانی نیاز دارد. به یاد بسپارید دارو درمانی و روان‌درمانی در کنار هم می‌توانند فرآیند درمان را کامل و اثربخش کنند.

دارو درمانی بولیمیا نروزا
برای دارو درمانی بولیمیا نروزا، داروهای ضد افسردگی مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) به کارگیری می‌شود. فلوکستین و سرترالین برای درمان دارویی اثربخش هستند. برخی روان‌پزشکان توپیرامات را نیز تجویز می‌کنند اما به دلیل عوارض جانبی بالایی که دارد بهتر است از تجویز این دارو خودداری شود.

روان درمانی بولیمیا نروزا
رویکردهای گوناگون روان‌درمانی مانند درمان شناختی- رفتاری یا CBT، روانکاوی، خانواده درمانی، رفتار درمانی و … در درمان بولیمیا نروزا کاربرد دارند. در این میان CBT پرکاربردترین شیوه‌ی درمان این اختلال روانی است. هم‌چنین تغییر در سبک زندگی نیز برای پیشگیری و درمان بولیمیا نروزا مهم است. کسانی که دچار بولیمیا نروزا هستند بیش از اندازه به وزن و شکل اندامشان توجه می‌کنند که این می‌تواند ریشه در سبک زندگی نادرست امروزی داشته باشد. امروزه مردم با نگاه کردن به اندام مانکن‌ها و مدل‌های لباس در مجله، اینترنت، اینستاگرام و… گمان می‌کنند که اندام ایده‌آل چیزی است که در این رسانه‌ها می‌بینند و برای همین دست به رفتارهای نادرست می‌زنند تا اندامشان به طور غیرطبیعی لاغر شود. برای تغییر سبک زندگی پیشنهاد می‌کنیم از کوچینگ کمک بگیرید.

ما در گروه آقای روان‌شناس آماده‌ی کمک به کسانی که از بولیمیا نروزا رنج می‌برند هستیم.