اسپسیفایر درد غالب یا اختلال درد چیست؟

درد یکی از نشانه‌هایی است که در هنگام بیماری احساس می‌کنیم. هنگامی که بیمار می‌شویم با مصرف داروهای مرتبط با آن بیماری احساس درد بهبود پیدا می‌کند. اما شرایطی را در نظر بگیریم که احساس درد فرد با وجود مصرف دارو برطرف نشود؛ و این درد باعث رنج شدید و بروز مشکلات در زمینه‌های گوناگون زندگی فردی، خانوادگی یا شغلی شود؛ در این حالت فرد دچار اختلال درد یا اسپسیفایر درد غالب شده است. در این نوشته شما را با اختلال درد و درمان آن آشنا خواهم کرد.

اسپسیفایر درد غالب یا اختلال درد

اسپسیفایر درد غالب ( Predominant Pain) در DSM IV یک اختلال جداگانه به شمار می‌رفت و اختلال درد (Pain Disorder) نام داشت. اما در DSM 5 به عنوان اسپسیفایر برای اختلالات سوماتیک سمپتوم در نظر گرفته شده است. در این اختلال روانی، فرد در یک یا چند ناحیه از بدنش احساس درد می‌کند. ویژگی اصلی اسپسیفایر درد، خودِ درد است نه دیگر ویژگی‌های سمپتوم‌های جسمانی. این درد شکایت اصلی درمانجو از شرایط خودش است. شدت این درد به اندازه‌ای است که فرد به توجه بالینی نیاز دارد. در این اختلال نوسان درد وجود ندارد و احساس درد با خوردن داروها بهبود نمی‌یابد. این اختلال ممکن است در هر سنی پدید آید. میزان شیوع اختلال درد در دختران بیش از پسران است.

توجه داشته باشید که این احساس درد نباید توسط خود فرد پدید آید. در صورتی که رفتارهای فرد باعث ایجاد درد در او شود تشخیص اختلال ساختگی برای فرد می‌دهیم. اما اگر درد توسط خود فرد پدید نیامده باشد و زمینه‌های گوناگون زندگی فرد را دچار نابسامانی کرده باشد، به عنوان اسپسیفایر درد غالب تشخیص داده می‌شود.

تفاوت اسپسیفایر درد غالب با درد واقعی چیست؟

منظور من از درد واقعی در این‌جا احساس دردی است که به دلایل جسمانی در فرد پدید آمده است و عوامل روان‌شناختی در پدید آمدن آن نقش نداشته است. احساس درد در درد واقعی نوسان دارد. با دارو بهتر می‌شود و در برخی موارد به طور موقت خوب می‌شود. اما در اختلال درد، احساس درد نوسان ندارد. داروها معمولاً احساس درد را برطرف نمی‌کنند. پیاپی است و به طور موقتی خوب نمی‌شود. و اگر مشکلات روان‌شناختی فرد برطرف شود احساس درد بهبود می‌یابد.

علت بروز اختلال درد چیست؟

دیدگاه‌های گوناگونی دربارهٔ علت بروز اختلال درد وجود دارد. از دیدگاه روانکاوی فرد به طور ناهشیارانه تلاش می‌کند تا اضطراب‌ها و تنش‌هایی که به آن دچار است را به طور با مکانیزم دفاعی جسمانی کردن (Somatization)‌ کاهش دهد. فرد در این سازوکار دفاعی، تعارضات روانی خود را به شکل نشانه‌های جسمی بروز می‌دهد. دیدگاه یادگیری بر این باور است که کودکان رفتار بیمارگونه را یاد می‌گیرند. آن‌ها با مشاهدهٔ بزرگسالان می‌آموزند که «بیماری» مزایای احتمالی به همراه دارد.

این اختلال ممکن است در نتیجهٔ تجربهٔ یک تروما مانند آزار جسمانی نیز پدید آید. کسانی که قربانی آزارهای جسمانی بوده‌اند در برخی موارد نشانه‌های اسپسیفایر درد غالب را گزارش کرده‌اند.

همایندی اسپسیفایر درد غالب با دیگر اختلالات روان‌شناختی

اختلال درد می‌تواند با افسردگی، اضطراب، سو مصرف مواد و دیگر اختلالات سوماتیک سمپتوم همایندی یا Comorbidity داشته باشد. اعتیاد در برخی از کسانی که دچار اسپسیفایر درد غالب هستند با هدف تسکین درد شکل می‌گیرد.

درمان اسپسیفایر درد غالب

برای درمان اسپسیفایر درد غالب یا اختلال درد، روان‌درمانی و دارو‌ درمانی به کار برده می‌شود. داروها نقش کنترل‌کننده و بهبودبخش را دارند و درمان اصلی با روان‌درمانی انجام می‌شود. توجه داشته باشید که دارو درمانی برای این اختلال روان‌شناختی در شرایط خاص انجام می‌شود. پس برای درمان این اختلال باید نخست پیش روان‌شناس بروید.

دارو درمانی اسپسیفایر درد غالب

برای درمان اختلال، در برخی شرایط داروهای ضد افسردگی تجویز می‌شود. این داروها نقش مهمی در کاهش درد درمانجویان دارد. اما متأسفانه برخی از درمامنجویان از مصرف داروها پرهیز می‌کنند. چون بر این باورند که این داروها ممکن است آن‌ها را بیمارتر کند یا دچار اعتیاد به دارو شوند. پس اگر نیاز به تجویز دارو برای درمانجو بود باید توضیحات کافی به درمانجو داده شود تا مصرف دارو به درستی انجام شود./

روان‌درمانی اسپسیفایر درد غالب

روانکاوی، طرحواره درمانی، رفتاردرمانی شناختی یا CBT و هیپنوتیزم‌درمانی روش‌های مناسب برای روان‌درمانی اختلال درد هستند. از میان این روش‌ها روانکاوی و هیپنوتیزم‌درمانی موثرتر هستند. از آن‌جایی که این اختلال روانی معمولاً بر اثر تجارب تلخ گذشته به ویژه کودکی پدید می‌آید؛ به کمک روانکاوی این رویدادها و خاطرات رنج‌آور پس از بازیابی، حل می‌شوند و روانکاو می‌تواند اثرات نشانه‌های جسمانی را به مرور کاهش دهد چون ریشهٔ مشکلات فرد حل شده است.

ما در گروه آقای روان‌شناس آمادهٔ راهنمایی و مشاوره به کسانی که از این اختلال روان‌شناختی رنج می‌برند هستیم. با ما گفت‌و‌گو کنید.