روان‌شناسی وب یا Web Psychology چیست؟

روان‌شناسی وب (Web Psychology)، وب سایکولوژی یا سایبر سایکولوژی (Cyber Psychology) نام‌هایی هستند که هم‌اکنون برای بیش‌تر مردم تازگی دارد. اگر کمی در اینترنت جست‌وجو کنید با نوشته‌های گوناگونی درباره‌ی کاربرد روان‌شناسی در وب، کاربرد روان‌شناسی در طراحی وب سایت، اصول روان شناسی در طراحی لوگو، روان‌شناسی رنگ و … روبه‌رو می‌شوید. پیش‌تر با روان‌شناسی و زیرشاخه‌های آن آشنا شدیم. روان‌شناسی هم مانند دیگر شاخه‌های دانش، هر روز گسترش می‌یابد. در چند سال گذشته شاخه‌های نوینی در روان‌شناسی پدید آمده که یکی از این شاخه‌ها روان‌شناسی وب یا Web Psychology است. در این نوشته شما را با دانش روان شناسی وب یا Web Psychology و کاربردهای آن آشنا خواهم کرد.

روان‌شناسی وب یا Web Psychology چیست؟

روان‌شناسی وب یا Web Psychology که با نام سایبر سایکولوژی (Cyber Psychology) نیز شناخته می‌شود یکی از شاخه‌های نو در روان‌شناسی است و دانشی میان‌رشته‌ای به شمار می‌آید. در تعریف روان‌شناسی وب‌ باید بگویم: «روان‌شناسی وب شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به مطالعه‌ی علمی رفتار و فرآیندهای روانی انسان در کنش با اینترنت، وب و فناوری‌های پیرامون آن می‌پردازد».

پس آگاه شدیم که روان‌شناسی وب یک شاخه‌ی علمی است و از اصول علمی در کار خود بهره می‌گیرد. این شاخه همانند دیگر شاخه‌های روان‌شناسی به مطالعه‌ی علمی رفتار (که می‌توانیم آن را ببینیم) و فرآیندهای روانی (که قابل سنجش و تحلیل است) می‌پردازد و این رفتارها و فرآیندهای روانی در زمینه‌ی کنش (تعامل یا Interaction) با اینترنت، وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل و چیزهایی از این دست هستند.

ما در روان‌شناسی وب یا سایبرسایکولوژی با انگیزش، هیجان، احساسات، رفتار و فرآیندهای روانی انسان در تعامل با اینترنت، وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و … سر و کار داریم. انسان‌ها در تعامل با این موارد، از آن‌ها تاثیر می‌گیرند و بر رویشان تاثیر می‌گذارند. ما با بررسی، تحلیل و راهکارهای روان‌شناسانه تلاش می‌کنیم تا ارتباط انسان و فناوری‌های روز را بهینه کنیم و بهبود ببخشیم.

کاربردهای روان‌شناسی وب یا Web Psychology

روان‌شناسی وب کاربردهای فراوانی دارد و دلیل آن روشن است چون روان‌شناسی وب با انسان سر و کار دارد و رفتار و فرآیندهای روانی انسان بسیار گسترده است. برخی از کاربردهای برجسته‌ی روان‌شناسی وب در این‌جا آمده است:

• حل چالش‌ها، مشکلات و اختلالات روان‌شناختی ناشی از کار با فناوری‌هایی مانند اینترنت، وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، شبکه‌های اجتماعی و …
• طراحی وب سایت با بهره‌گیری از اصول روان‌شناسی
• کاربرد روان‌شناسی در UI و UX
• به‌کارگیری اصول روان‌شناسی در بازاریابی
• مفاهیم و اصول روان‌شناسی در برندینگ
• روان‌شناسی شبکه‌های اجتماعی
• جذب کاربر
• تحلیل رفتار، انگیزش و خواسته‌های کاربر
• جهت‌دهی به رفتار کاربر در کار با وب سایت‌ها
• تولید محتوا با بهره‌گیری از اصول روان‌شناسی
• راهبرد سازی و استراتژی برند
• گزینش کارکنان مناسب و شیوه‌های مدیریت شرکت
• و…

چشم‌انداز و آینده‌ی روان‌شناسی وب یا Web Psychology

روان‌شناسی وب یا Web Psychology نوپاترین شاخه‌ی روان‌شناسی است. در یک دهه‌ی گذشته روان‌شناسانی که در زمینه‌ی فعالیت‌های وابسته به وب و اینترنت پژوهش و فعالیت داشتند توانستند به پیشرفت و رشد وب سایت‌ها و تعامل با کاربران کمک به‌سزایی انجام دهند. تجزیه و تحلیل رفتار کاربران، شناسایی نیازها و تعیین راهبرد و استراتژی برندهای برتر و… از کارهای برجسته‌ای است که روان‌شناسان وب یا Web Psychologist ها توانستند به انجام برسانند. این شاخه از روان‌شناسی هم‌چنان به پژوهش و مطالعه نیازمند است و پیش‌بینی می‌کنم در دهه‌ی آینده یکی از شغل‌های تاثیرگذار، پردرآمد و موفق در زمینه‌ی خدمات وب و اینترنت باشد. در یک دهه‌ی گذشته اینترنت افزون بر سودهایی که به همراه داشته انسان را به چالش و مشکل کشانده است. روان‌شناسان وب تلاش می‌کنند تا چالش‌های پیش روی انسان را در کار با فناوری‌های روز برطرف کنند و رسیدن به این هدف علاوه به این که به سود انسان‌هاست به سود شرکت‌های فعال در زمینه‌ی فناوری نیز خواهد بود. در آینده بیش‌تر پیرامون روان‌شناسی وب خواهم گفت. پیشنهاد می‌کنم نوشته‌های ما را در زمینه‌ی روان‌شناسی وب یا وب سایکولوژی دنبال کنید.