اختلالات روان‌شناختی, گوناگون

سندرم استکهلم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

سندرم استکهلم - Stockholm Syndrome

سندرم استکهلم (Stockholm Syndrome) پدیده‌ای روان‌شناختی است که در آن برخی از گروگان‌ها دچار حالت همبستگی، همدلی و عاطفهٔ مثبت نسبت به گروگان‌گیران خود می‌شوند. داستان سندرم استکهلم به سال ۱۹۷۳ بازمی‌گردد. روز ۲۳ آگوست ۱۹۷۳ چند سارق به بانکی در میدان نورمالمستورگ استکهلم سوئد یورش بردند و ۴ کارمند بانک را گروگان گرفتند. این گروگان‌گیری ۶ روز به طول انجامید و در این مدت نوعی وابستگی عاطفی بین گروگان‌ها نسبت به گروگان‌گیران پدید آمد به گونه‌ای که از همکاری با پلیس خودداری می‌کردند. آن‌ها حتی پس از رهاسازی هم دست از پشتیبانی از گروگان‌گیران برنداشتند. در طول این گروگان‌گیری یک روان‌پزشک و جرم‌شناس سوئدی به نام نیلز بجرو (Nils Bejerot) با پلیس همکاری داشت و نخستین بار او نام سندرم استکهلم را برای این وضعیت به کار برد. پس از بجرو، فرانک اوخبرگ (Frank Ochberg) این سندرم را به طور دقیق توصیف کرد.

سندرم استکهلم چیست؟

سندرم استکهلم (Stockholm Syndrome) پدیده‌ای روان‌شناختی است که در آن فرد نسبت به گروگان‌گیر احساس همدلی و وابستگی عاطفی پیدا می‌کند این حالت با بروز یک استرس حاد و توسط مکانیزم دفاعی در برخی از افراد شکل می‌گیرد. این حالت تنها در گروگان‌ها بروز پیدا نمی‌کند. به طور کلی کسانی که قربانی خشونت و آزار جسمی یا روانی هستند ممکن است دچار این حالت روان‌شناختی شوند. در این شرایط قربانیان با وجود درد و رنجی که تحمل می‌کنند از همکاری با پلیس، مقامات قضایی یا کسانی که دنبال کمک به آنان هستند خودداری می‌نمایند.

نشانه‌های سندروم استکهلم

  • رشد احساسات مثبت گروگان نسبت به گروگان‌گیر
  • نداشتن سابقهٔ ارتباط میان گروگان و گروگان‌گیر
  • باور داشتن گروگان به انسانیت گروگان‌گیر
  • خودداری گروگان‌ها از همکاری با پلیس یا دیگر مقامات برای رهایی از دست گروگان‌گیر

علت بروز سندروم استکهلم

عوامل گوناگون می‌توانند زمینه‌ساز بروز سندرم استکهلم شوند. بروز استرس شدید و تلاش برای فرار از این پریشانی به کمک مکانیزم‌های دفاعی را می‌توانیم اصلی‌ترین عامل بروز این سندرم بنامیم. ۴ عامل زیر به عنوان عوامل مهم در پیدایش سندرم استکهلم هستند:

  • موقعیت گروگان‌گیری چند روز طول بکشد.
  • گروگان‌ها و گروگان‌گیرها با هم تعامل و کنش داشته باشند.
  • رفتار گروگان‌گیرها نسبت به گروگان‌ها نرم یا بدون آسیب رساندن جسمانی باشد.
  • گروگان‌ها احساس کنند که گروگان‌گیرها افرادی بی‌گناه و قربانی شرایط هستند.

درمان سندرم استکهلم

افرادی که دچار سندرم استکهلم می‌شوند نیازمند روان‌درمانی هستند. رفتاردرمانی شناختی یا CBT بهترین راهکار برای درمان کسانی است که به این سندرم دچار می‌شوند. در این رویکرد درمانی، روان‌شناس تلاش می‌کند که احساسات ناکارآمد و باورهای نادرست درمانجو نسبت به گروگان‌گیر را تغییر دهد تا فرد بتواند درک درست و روشنی نسبت به شرایطی که تجربه کرده است داشته باشد. از سوی دیگر امکان شکل‌گیری اختلال استرس حاد یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نیز در فرد وجود دارد. در صورت بروز این اختلالات روان‌شناس باید برای حل این مشکلات تلاش نماید. در برخی از شرایط ممکن است دارودرمانی هم برای کاهش استرس فرد به کارگیری شود. در چنین شرایطی داروهای ضد اضطراب تجویز می‌شوند.

author-avatar

About سوشیانت زوارزاده

من سوشیانت زوارزاده، آقای روان‌شناس، روانکاو و وب سایکولوژیست هستم.

32 thoughts on “سندرم استکهلم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

  1. مرضیه گفت:

    من قبلا با آقایی آشنا شدم و خیلی عاشق شدم و یهو منو ول کرد و رفت هر چی پیام میدم برای چی رفتی ایرادم چی بود جواب نمید پیغام ها می خونه ولی جواب نمیده کلی تحقیر شدم از طرفش با این حال ولش نکردم فکر کنم من دچار سندور استکلهم شدم? چه کار کنم؟؟؟

    1. نه این سندرم استکهلم نیست

  2. زهرا گفت:

    من تو یك كتاب با این سندرم آشناشدم كتاب قفس از راز٬س (شاهتوت)

  3. داریوش گفت:

    من اولین بار توی فیلم سرقت پول که ساخت اسپانیاست با واژه سندروم استکلهم آشنا شدم

    1. Helia گفت:

      مانی هیست 🙂

  4. مونا گفت:

    من همسرم بیماری دو قطبی داره و ۵ ساله با تمام عذابایی که کشیدم از دستش جرات ترک کردنشو و جدایی ازشو ندارم در صورتیکه حتی جای خوابمون جداس اینقد اذیتم کرده .آیا من سندروم استکهولم دارم؟

    1. این موضوع جدا نشدن همیشه به معنی سندرم استکهلم نیست. درباره همسرتون بهتره روند درمان رو با روان‌درمانی و روان‌درمانی بگذرونن

  5. سارا گفت:

    من سوید زندگی میکنم و قراره روز دوشنبه در این مورد و خلاصه ای از بخش های روانی این اتفاق به معلم ارایه بدم اصلا نمیدونستم سندروم استکهلم چیه که اینجا بیشتر متوجه شدم تا خود فیلمی که از دهه 90 میلادی موقع سرقت بانک در استکهلم نشونمون دادن

  6. موفندوقی گفت:

    با سلام میخواستم بدونم کسی که تلاش میکنه گروگان گرفته بشه هم سندروم استکهلم داره؟ ? درحالیکه تا به حال دزدیده نشده یا گروگان گرفته نشده!!!

  7. سمیه گفت:

    سلام ممنون از مطالبتون
    بنده دکترای مدیریت هستم و خیلی وقته روی این نوضوفگع مطالعات بین رشته ای دارم اللته خیلی وقت که منظورم چند ماهه .
    از شما به عنوان یک متخصص سواام این هست چه سازمانهایی برای وقوع این سندروم مستعد تر هستند و بیشتر گرونگان گیری سازمانی انجام می دهند؟
    ممنون

    1. این موردی که شما فرمودین رو نمیشه با حدس و گمان بیان کرد و اگر بخوایم پاسخ درستی بهش بدیم باید یه پژوهش علمی صورت بگیره و سازمان‌های گوناگون در اون ارزیابی بشه. از سوی دیگه باید تفاوت‌های فردی رو هم در نظر بگیریم

  8. فریدون گفت:

    سلام. خانمم من را از اول ازدواجمون کتک می زد بعدش هم به علت بیماری وسواس که دارم تنش‌هایی بینمون پیش اومد حالا برخلاف او که هیچ حسی نسبت به من نداره و طلاق می خواد بگیره. من مسواک زدنمون دوست دارم با هم باشه. ناراحت می شدم اگه تنهایی مسواک می زد. تمرکزم تو درس خوندن مدتیه ندارم. آیا من سندرم استکهلم دارم؟

    1. تنها با چند نشانه نمیشه تشخیص داد که دچار این سندرم هستید یا نه. باید با روان‌شناس صحبت کنید تا در جلسهٔ تشخیص و ارزیابی بررسی بشه که نشانه‌ها مربوط به چه اختلالی است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *