مزایا و معایب داشتن دوست خیالی کودک
کودکان معمولاً در حدود ۳-۴ سالگی یک دوست خیالی برای خود ایجاد میکنند. این دوست میتواند چندین سال در کنار آنها بماند؛ اما معمولاً وقتی کودک در یکی دو سال اول دبستان تحصیل میکند، دوست خیالیاش ناپدید میشود. مواردی وجود دارد که دوست به عنوان بخشی از زندگی کودک در دوران دبستان باقی میماند، اما این هنجار نیست. آنها بزرگ خواهند شد، دقیقاً مانند همسالان خود که دوستان خیالی ندارند، تفاوت بین واقعیت و خیال را هم میدانند. در این نوشته من به بررسی معایب و فواید داشتن دوست خیالی در کودکان میپردازیم.
داشتن دوست خیالی کودک چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایای داشتن دوست خیالی
۱- کمک به گسترش دایرهٔ لغات در صحبت کردن
طبق بررسیهای محققان به این نتیجه رسیدند که کودکان در صحبت کردن با دوست خیالی خود واژگان پیچیدهتری را به کار میبرند حتی اگر دوست خیالی آنها به نظرشان انسان نباشد.
۲- کودک شما همیشه همبازی دارد
شاید شما پدر و مادری باشید که عاشق بازی با کودک خود است اما نباید فراموش کنید شما که همیشه زمان و حوصلهٔ لازم برای بازی با او ندارید. داشتن دوست خیالی باعث میشود کودک شما همیشه سرگرم بازی با کسی باشد.
۳- بهبود مهارتهای اجتماعی با کمک دوست خیالی
اگر چه یک دوست خیالی واقعی نیست، اما تعامل بین کودک نوپا و نظرات او واقعی است. هرچه کودک شما با چیزی بیشتر تمرین کند، در این کار مهارت بهتری خواهد داشت. مطالعهای که در مجلهٔ روانشناسی تجربی کودک منتشر شد، این موضوع را تأیید میکند و حاکی از آن است که دوستیهای خیالی به کودکان در روابط واقعی در مراحل بعدی زندگی کمک میکنند. از آنجا که این موقعیتهای وانمود اجتماعی به کودک شما اجازه میدهد تا یک بحث دو طرفه انجام دهد، ممکن است به او کمک کند احساسات شخص دیگری را بهتر درک نماید.
۴- افزایش اعتماد به نفس کودک
داشتن شخص دیگری در مراحل زندگی همیشه باعث دلگرمی است و باعث میشود راحتتر در مقابل موانع ایستادگی کنیم همین موضوع برای کودکان هم صدق میکند.
۵- بهبود تفکر انتزاعی در کودک
در زندگی آیندهٔ کودک شما مفاهیم انتزاعی بسیار زیادی وجود خواهد داشت که نیاز به تجسم دارند. بدون شک کودکانی که دوست خیالی دارند در آینده در این مهارت از بقیه یک سر و گردن جلوتر خواهند بود.
معایب داشتن دوست خیالی
۱- انجام کارهای خطرناک توسط کودک
یکی از مواردی که والدین هنگام داشتن فرزند دوست خیالی اغلب از آن میترسند این است که چگونه این دوست بر فرزندشان تأثیر میگذارد. اکنون واضح است که دوست خیالی محصول تصورات اوست، اما این بدان معنا نیست که دوست باید دوست خوبی باشد، میتواند دوست بدی هم باشد. اگر والدین متوجه شدند که مسائل به این شکل پیش میروند، قطعاً باید با یک متخصص تماس بگیرند تا قبل از این که کودک و دوست خیالی آنها کارهایی را انجام دهند، کار متوقف میشود.
۲- کودک از جامعه کنارهگیری می کند
داشتن یک دوست خیالی میتواند کودک را از تمایل به برقراری ارتباط با دوستان واقعی خود دور کند و بدیهی است که این خوب نیست. در حالی که، همانطور که دیدیم، داشتن یک دوست خیالی میتواند مفید باشد، بسیار مهم است که زندگی اجتماعی کودک را خدشهدار نکند و هنوز برای دوستان و خانواده واقعی وقت لازم فراهم باشد. این وظیفهٔ هر پدر و مادری است که مطمئن شود کودک با یک دوست خیالی از جامعه کنار نمیرود. تعاملات انسانی برای کودکان بسیار مهم است.
۳- دنیای فانتزی کودک به واقعیت تبدیل می شود
گرچه خلاق بودن و خیال پردازی دو ویژگی عالی برای کودکان است و باید آنها را گرامی بدارند، اما اگر آنها خود را در تخیل خود گم کنند و نتوانند واقعیت را از آنچه ذهنشان ایجاد میکند، از هم جدا کنند ممکن است دچار مشکلات جدی شوند.
۴- کودک ساکت می شود
کودکان به دلایل زیادی اغلب میتوانند ساکت باشند. گاهی اوقات کودک فقط خجالتی است و فوق العاده پرحرف نیست و کاملاً خوب است. اما گاهی اوقات کودک به این دلیل ساکت است که فقط با دوست خیالی خود در سر خودش صحبت میکند و اگر این اتفاق زیاد بیافتد ممکن است کودک با چالش مواجه شود. کودکان به تعامل واقعی انسانی نیاز دارند و والدین باید بر آن اصرار داشته باشند. مطمئناً، آنها باید به آرامی با کودک برخورد کنند و او را تشویق نمایند که بیشتر صحبت کند؛ به گونهای که احساس نکنند مورد حمله قرار میگیرد. بهتر است این کار را با ملاقات شما و دوست خیالی او آغاز کنید.
۵- کودک مورد آزار و اذیت قرار میگیرد
یکی از دلایل عمده نگرانی والدین در مورد فرزندشان که داشتن یک دوست خیالی است این واقعیت است که اگر دوستان یا همکلاسیهای کودک در مورد این دوست اطلاعاتی کسب کنند، ممکن است در نهایت بچه را اذیت و آزار کنند. هیچ پدر و مادری دوست ندارد که همسالانشان با کودک خود بدرفتاری کنند، بنابراین طبیعی است که این مورد نگرانی آنها باشد. بعضی اوقات والدین نمیتوانند آنچه را که بین فرزندشان و فرزندان دیگر در جریان است کنترل کنند، اما میتوانند با احتیاط به کودک بگویند که شاید بهتر باشد دوست خیالیش را مخفی نگه دارد.
۶- سلب مسئولیت از خود
این بسیار مهم است که به کودکان آموزش داده شود مسئولیت کارهای خود را از سنین پایین به عهده بگیرند و اگر کودکی از دوست خیالی خود برای خلاص شدن از مسئولیت خود استفاده میکند و آن را سرزنش میکند، پس این موضوع میتواند مشکلساز باشد. والدین باید اطمینان حاصل نمایند که برای کودک روشن میکنند که هر کاری که کودک انجام میدهد، صرف نظر از اینکه توسط یکی از دوستان خیالی یا واقعی آنها پیشنهاد شده باشد، باز هم انتخاب خود اوست و او مسئول عواقب آن است.
۷- وقتی دوست خیالی کودک از بین نخواهد رفت
هر کودک متفاوت است، این بدان معناست که برای هر کودک دوست خیالی میتواند مدت زمان متفاوتی بماند، اما باید همیشه از بین برود. بعضی از بچهها فقط یک یا دو ماه با دوست خیالی خود معاشرت میکنند، در حالی که برای بعضی دیگر حتی ممکن است سه سال طول بکشد. اگر والدین احساس کنند که این مدت کمی بیشتر از حد معمول کشیده حرف زدن با یک متخصص ضرورت پیدا می کند.
بنابراین یک دوست خیالی همراهی است که همیشه در آنجاست و این برای کودکان خردسال بسیار آرامشآور است. با این حال، گاهی اوقات والدین به حق نگران میشوند زیرا داشتن یک دوست خیالی همچنین میتواند باعث کمبود اجتماعی و اختلال در کودک شود و این خطر وجود دارد که توسط همسالان خود مورد آزار و اذیت قرار بگیرند در این موارد حرف زدن با یک متخصص ضرورت پیدا می کند.