هنگامی که با مردم درباره‌ی روان‌شناسی گفت‌و‌گو کنیم بسیاری از آن‌‌ها رشته‌ای را به یاد می‌آورند که در زمینه‌ی درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، استرس و اضطراب کاربرد دارد. روان‌شناسی بر خلاف باور برخی از مردم تنها محدود به درمان اختلالات روان‌شناختی نیست. روان‌شناسی ده‌ها شاخه دارد و یکی از گسترده‌ترین رشته‌های دانشگاهی به شمار می‌آید. در این نوشته شما را با روان‌شناسی صنعتی و سازمانی آشنا خواهم کرد.
روان‌شناسی صنعتی و سازمانی یا Industrial and Organizational Psychology
روان‌شناسی صنعتی و سازمانی یا Industrial and Organizational Psychology که از آن با نام روان‌شناسی کار نیز یاد می‌شود یکی از شاخه‌های روان‌شناسی است که به مطالعه‌ی رفتار و فرآیندهای روانی انسان در راستای بهبود بازدهی و عملکرد نیروی انسانی در محیط کار می‌پردازد. به بیان دیگر روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشی است که به دنبال بهبود رابطه‌ی انسان با محیط کار است. جالب است بدانید که مهد روان‌شناسی صنعتی و سازمانی آمریکا است.
روان‌شناسی صنعتی و سازمانی همیار مدیران و همراه کارکنان است. هدف اصلی روان‌شناس صنعتی و سازمانی این است که به پیشبرد اهداف یک شرکت یا سازمان با در نظر گرفتن منافع مشترک مدیران و کارکنان کمک کند. روان‌شناس صنعتی و سازمانی به مدیران کمک می‌کند تا شیوه‌های درست و نوین مدیریت سازمان را برای مدیریت هر چه بهتر به کار گیرند. همان‌گونه که می‌دانید ارزشمندترین سرمایه‌ی هر سازمانی نیروی انسانی است. حضور روان‌شناس آگاه به اصول روان‌شناسی صنعتی و سازمانی می‌تواند رضایت کارکنان و انگیزه‌ی آنان را افزایش دهد. هنگامی که کارمندان رضایت شغلی داشته باشند و در محیط کارشان احساس آرامش کنند بازدهی بیش‌تری خواهند داشت و این به پیشبرد اهداف سازمان کمک می‌کند. کارکنان شاداب فقط به انجام کار نمی‌پردازند بلکه آنان تلاش می‌کنند در انجام کارهایشان نوآوری و خلاقیت داشته باشند و نسبت به سازمانی که در آن کار می‌کنند احساس تعهد و وفاداری بیش‌تری دارند.
کاربردهای روان‌شناسی صنعتی و سازمانی
- گزینش کارمندان بر پایه‌ی استعداد، توانایی و کار مناسب وی
- آموزش کارمندان برای بهبود عملکرد و همکاری در کارهای گروهی
- سنجش و بررسی عملکرد کارمندان
- کمک به مدیران برای مدیریت بهتر سازمان
- حل مشکلات شخصی و جمعی کارمندان در محیط کار
- کاهش استرس و چالش‌های محیط کار
- افزایش رضایت شغلی در کارمندان و انگیزه‌دهی
- مدیریت منابع انسانی
- مدیریت روابط عمومی
- شناسایی چالش‌ها و موانع سازمان و حل مشکلات
- افزایش نوآوری، خلاقیت و انعطاف‌پذیری برای افزایش رقابت
- تحلیل کار و طراحی شغل برای تعیین تعداد پرسنل با مهارت و دانش خاص مورد نیاز سازمان
- مطالعات بهره وری با هدف کاهش کارهای طاقت‌فرسا، بهبود شرایط محیطی مانند نور، تهویه هوا، نظم و ترتیب کاری، برنامه‌ی کار و … با توجه به حداکثر بازده.
- مدیریت: فعالیت هایی نظیر بهبود و بالابردن مهارتهای مدیریتی و سایر فعالیت های مربوط به مدیران.
- ایجاد امکانات رفاهی با توجه به نیازهای کارکنان
- بازنگری و تعیین سیاست‌های کاری و راهبردهای شرکت با توجه به منافع مشترک سازمان و کارمندان
چشم‌انداز روان‌شناسی صنعتی و سازمانی در ایران
در ایران روان‌شناسی صنعتی و سازمانی نسبت به دیگر شاخه‌های روان‌شناسی نوپاست. رشته‌ی روان‌شناسی صنعتی و سازمانی در برخی دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود اما آمار درستی از بازار کار این رشته در ایران در دست نیست. گسترش شرکت‌هایی که به طور مستقیم با مردم سر و کار دارند و رقابتی که میان این شرکت‌ها پدید می‌آید احساس نیاز به همکاری با روان‌شناسان صنعتی و سازمانی را بیش‌تر می‌کند. در آینده این شاخه‌ی روان‌شناسی همانند آمریکا و اروپا یکی از پرکاربردترین پیشه‌ها برای مدیریت منابع انسانی و افزایش بهره‌وری شرکت‌ها خواهد بود.
اگر در سازمان یا شرکت خود نیازمند همکاری با روان‌شناس هستید با ما گفت‌و‌گو کنید.